Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/130

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

 Nieszczęśliwy Kraków, zajęty od Szwedów, już od 9 miesięcy jęczał ciągle pod ich nieznośnem jarzmem. Król Jan Kazimierz, lubo na różnych punktach otoczony od wrogów, przemyśliwał jednak nad wyswobodzeniem swego stołecznego miasta. Z tego powodu wydał Uniwersał w obozie pod Warszawą 31. maja 1656 r. do wszytkiego rycerstwa w sandeckim i czchowskim powiecie o pospolitem ruszeniu pod Kraków[1]. Podobny Uniwersał rozesłał później Michał na Zebrzydowicach Zebrzydowski, miecznik koronny[2], z obozu pod Tyńcem 9. lipca 1656 r.:
 „Ponieważ Jego Królewska Mość, pan nasz miłościwy, urząd pospolitego ruszenia województwa krakowskiego zlecić mi raczył, a z opisu prawa pospolitego miasta i miasteczka Jego Królewskiej Mości aparamenta bellica do obozu sposobić i dawać powinne, tedy władzą urzędu mego wszystkim miastom i miasteczkom powiatu czchowskiego i sandeckiego rozkazuję, aby od daty rachując tego Uniwersału za tydzień, do obozu pod Kraków z potrzebami do wojny należącemi: z armatą, prochami, kulami, piechotą, żywnością, rydlami, motykami i inszym orężem przybywali, a to pod winami o pospolitem ruszeniu uchwalonemi. Co aby wszystkich wiadomości doszło, Uniwersał mój według zwyczaju od miasta do miasta jeden drugiemu przesyłać, nie zatrzymując go, powinniście, a to pod surowem karaniem, które zarz na nieposłusznych, przez chorągwie kwarciane[3] przy nad będące, egzekwowane i wykonane będzie“[4].

 Wśród tych zbrojeń i przygotowań wojennych nie zasypiali swej sprawy chciwi łupu Szwedowie. Bystrem okiem śledzili oni wszystkie ruchy wojska koronnego, a nie mogąc powetować swej ciężkiej porażki pod murami Nowego Sącza, z rozkazu Pawła Würtza rabowali i w perzynę obracali podgórskie miasteczka: Żywiec, Zakliczyn[5] i Nowy Targ, gdzie spalili farę — a wreszcie 23. sierpnia 1656 r. wpadli do bezbronnego Starego Sącza, gdzie nie tylko kościoły obrali ze wszystkich ozdób i kosztowności, ale i od mieszkań-

  1. ↑ Act. Castr. Rel. T. 127. p. 655.
  2. ↑ Równocześnie lackoroński i śniatyński starosta, pospolitego ruszenia województwa krakowskiego naczelny regimentarz.
  3. ↑ Zygmunt August na sejmie piotrkowskim 1652 r. odstąpił czwartą część (quarta) swoich dochodów królewskich na utrzymanie stałego wojska i stałej obrony granic. Utrzymywane z kwarty wojsko, nazwane stąd kwarcianem, składało się przeważnie z jazdy i małej ilości piechoty, stojącej na załodze po zamkach kresowych.
  4. ↑ Act. Castr. Rel. T. 127. p. 700.
  5. ↑ Act. Castr. Rel. T. 127. p. 827. Kochowski: Annal. Polon. Climact. II. p. 125.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Jan_Sygański_-_Historya_Nowego_Sącza.djvu/130&oldid=1246366”