Strona:J. W. Draper - Dzieje rozwoju umysłowego Europy 01.pdf/383

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Stron.

Początek wyższéj ateńskiej analizy. Tę prowadzą sofiści, którzy odrzucają filozofiją, religiją, a nawet moralność, i kończą na ateizmie.
Polityczne niebezpieczeństwa wyższej analizy. Przykład z Wieków Średnich ...............

85

Grecki Okres Wiary. Wzrost i upadek filozofii etycznéj.

Sokrates odrzuca dociekania fizykalne, matematyczne i dowodzi ważności cnoty i moralności, a tym sposobem otwiera okres Wiary. Jego życie i śmierć. Szkoły z tego ruchu wynikłe zalecają dążenie do przyjemności i zadawalniania siebie samych.
Plato zakłada akademiją. Trzy jego pierwsze zasady. Istnienie Boga osobowego. Natura świata i duszy. Teoryja idei i typów. Przypomnienia, przechodzenie dusz. Urządzenia polityczne Platona. Jego rzeczpospolita. Jego dowody nieśmiertelności duszy. Krytyka jego nauki.
Pochodzenie sceptyków, którzy prowadzą wyższą analizę filozofii etycznéj. Pyrron dowodzi niepewności wiedzy. Nieuniknione przejście do spokojnéj obojętności, kwijetyzmn i bezbożności, co wszystko zalecał Epikur. Rozkład systematów sokratesowego i platońskiego w późniejszych akademijach. Ich błędy i dwuznaczność.
Koniec greckiego okresu Wiary ........

126

Grecki wiek Rozumu. Ukazanie się nauki.

Wyprawa macedońska. Zgubna w swoich skutkach politycznych dla Grecyi, ale otwiera okres Rozumu.
Arystoteles zakłada filozofiją indukcyjną. Jego metoda jest przeciwieństwem metody Platona. Jéj wielka siła. We własnych jego rękach staje się niedostateczną dla braku wiedzy, lecz zostaje przez Aleksandryjczyków wykonana.
Zeno. Jego celem filozoficznym jest ćwiczenie się w cnocie i naukach. W sferze etycznéj jest tém samem, czém Arystoteles w fizycznéj.
Założenie muzeum Aleksandryjskiego. Wielkie biblioteki, obserwatoryja, ogrody botaniczne, zwierzyńce, sale anatomiczne. Działalność jego w szybkim rozwoju nauk ścisłych. Wpływ Euklida, Archimedesa, Eratostonesa, Apollonijusza, Ptolemeusza i Hipparcha na geometryją, filozofiją przyrody, astronomiją, chronologiją, geografiją.
Upadek greckiego okresu Rozumu ........

150