Strona:J. W. Draper - Dzieje rozwoju umysłowego Europy 01.pdf/382

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Stron.

Upadek teologii greckiej spowodowany przez postępy geografii i krytyki filozoficznéj. Odstępstwo poetów, filozofów, historyków. Chybione próby utrzymania jéj. Długość jéj rozkładu. Upadek .....

23

Ustęp o teologii Hindusów i cywilizacyi egipskiéj.

Porównawcza teologija Hindostanu; jej fazy czarownictwa i uczłowieczania.
Wedaizm, rozważanie materyi i ubóstwienie przyrody, podług Wed i ustaw Menu. Wszechświat jest Bogiem. Przemiany świata. Nauka o wyłonieniu (emanacyi). Przechodzenie dusz. Pokutnictwo. Szczęśliwość zupełnego spokoju.
Buddaizm, rozważanie siły. Najwyższa siła nieosobista. O naturze świata i człowieka. Przejście wszech rzeczy do nicości. Buddaizm rozwija się w olbrzymi system klasztorny, nacechowany samolubstwem. Jego bezbożność w praktyce.
Egipt, kraj tajemniczy dla dawnych Europejczyków. Jego dzieje, wielkie gmachy i stosunki zagraniczne; jego upadek. Starożytność jego cywilizacyi i sztuki. Jego filozofija, literatura hijeroglificzna i rolnictwo.
Powstawanie cywilizacyi w krajach bezdeszczowych. Geografija, geologija i topografija Egiptu. Wylewy Nilu pobudzają do badań astronomicznych.
Porównwacza teologija Egiptu. Cześć zwierząt i gwiazd. Uosobienie przymiotów boskich. Panteizm. Trójce egipskie. Wcielenia. Odkupienie. Sąd nad nieboszczykiem. Obrzędy i ceremonije .....

51

Grecki Wiek Badania. Wzrost i upadek dociekania fizykalnego.

Filozofija Jońska, wyszedłszy z idei egipskich upatruje piérwotną zasadę w wodzie, powietrzu lub ogniu. Wzniósłszy się po nad szczebel czarownictwa tworzy fizyjologiją, bijologiją, kosmogoniją, astronomiją, a w końcu wątpi o istnieniu jakiegokolwiek probierza prawdy.
Filozofija Italska opiera się na liczbach i harmonijach. Odtwarza ona nauki egipską i hindostańską o przechodzeniu dusz.
Filozofija Eleatów przedstawia wielki postęp, a zbliża się szybko do idei wschodnich. Przybiera cechy panteistyczne.
Początek filozofii w Grecyi europejskiéj. Wpływ i stosunki handlu śródziemnomorskiego i systematu kolonijalnego. Ateny dążą do przewagi handlowéj. Stają się ogniskiem duchowém na morzu Śródziemném.