jątku, autonomię Królestwa Polskiego stawiały na poziomie równym z autonomią Litwy, Łotwy, Gruzii czy Ukrainy. Nieliczne prace lub też broszury, czy artykuły, bądź stawiające sprawę odrębności państwowej Królestwa, bądź też biorące hasło autonomii Królestwa jako etap w polskiej polityce niepodległościowej, zarówno podczas samej rewolucyi, jak i po jej stłumieniu, nie wywoływały większego wrażenia.
Okres porewolucyjny był okresem przedewszystkiem — naprawiania szkód, jakie w dorobku ekonomicznym oraz duchowym narodu wyrządziła gospodarka moskiewska i zamieszki rewolucyjne. Trudno było też w tym czasie żądać, ażeby ledwie zipiąca polska myśl polityczna i jej zupełnie w trakcie rewolucyi pobici na wszystkich polach przedstawiciele, mieli możność i dostateczne siły do podjęcia konsekwentnie pomyślanego i wcielonego w życie programu, wychodzącego z założenia polskiej polityki państwowej. Było to trudne zwłaszcza wobec tego, że kwestya polska, zarówno w polityce międzynarodowej, jak i we wszystkich trzech państwach rozbiorczych, stała jak najfatalniej.
Po wybuchu wojny obecnej — sprawę polską postawiono aż z trzech stron: nasza emigracya, wkraczające zbrojno z Piłsudskim w granice Królestwa, wznowiła hasła powstańcze dla wywalczenia nieokreślonej bliżej niepodległości, a jako poniekąd kontr-hasło — Rosya rzuciła hasło zjednoczenia dzielnic[1][2] pol-
- ↑ Tytus Filipowicz: Polska i Autonomia. Tam że: Marzenia polilityczne. Konrad Stefański: Na Dziś — Przyczynek do programów naszego ruchu. K. Stefański: Królestwo Polskie w ostatnich pięciu latach. Życie 1911 r. K Stefański. — Królestwo Polskie wobec obecnych uwikłań międzynarodowych. Krytyka. Styczeń 1913 r.
- ↑ Podkreślić tu należy przedewszystkiem świadome zupełnie wyeliminowanie terminu „Królestwo Polskie“ z odezwy W. Księcia. Zastąpiono je terminem: „Polska wolna w samorządzie, wierze i języku“, której to Polsce z góry narzucono „berło Cesarza rosyjskiego“, oraz „poszanowanie praw ludów, z któremi związały Was dzieje“. Hasłem Galicyi było wyzwolenie braci z niewoli moskiewskiej. Odezwy partyi spiskowych były zwykłą nieokreśloną frazeologią powstańczą.
