Strona:J. Łepkowski, J. Jerzmanowski - Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849.djvu/69

nie mogliśmy, gdyż ruiny owe zapełniają magazyny wojskowe; okna nawet wspaniałe są do trzech części zamurowane. Pod zamkiem są głębokie piwnice. Z pozostałéj wieży pyszny widok na piękną okolicę naddunajskiéj doliny, nie dozwala się oderwać oku. Od strony miasta, mnóstwo nikczemnych bud i klitek przyczepiło się do murów zamkowych. Czas strawił całą świetność tego zamku, w którym królowie nasi przemieszkiwali i cesarze gościli, a ręka ludzka dokonała reszty. Dziś kanały i nieczystość dokoła opasują ten zamek.
 Starożytny ratusz na środku rynku stojący, zawiera obfite skarby do dziejów i dyplomatyki polskiéj. Dyplomata, przywileje, księgi ławnicze od r. 1400, przywileje prywatne, listy królewskie i inne zabytki piśmienne, od czasów dopiéro objęcia urzędu syndyka i dozorcy tych pomników, przez światłego p. Józefa Morońskiego, w lepszym porządku i poszanowaniu są przechowywane. Przedtém bowiem, pargaminowych przywilejów używano na okładki do książek, a pieczęcie topiono na smarowidło do obuwia. Chorągwie zdobyte na Karolu XII królu szwedzkim, przed trzydziestu laty zużyły mieszczki na gorsety. Miecze dawniéj przez magistrat miejski, przy którym było jus gladii, do exekucyi używane, obecnie w czasie stanu oblężenia zabrano.
 Przejdźmy do wykazu dyplomatów, które nam szanowny ich nadzorca oglądać dozwolił.
 „Anno 1299 privilegium reginae Griffinae Principis. Ducis. Cracov. Lesconis uxoris etc. super centum mansos civitati NeoSandecensi perpetuae incomparatis (sic) haereditario jure etc“.
 W innym przywileju Mikołajowi Advocato (wójtowi) Sandecensi, Bartoldowi i Arnoldowi braciom jego na mocy przywileju Władysława króla polskiego i Wacława króla czeskiego księcia krak. i sandomier. r. 1292 nadanym, czytamy: iż tymże służyło prawo do założenia miasta Nowego-Sącza na miejscu królewskiéj wsi Kamienicą zwanéj. Opisuje tu skład tego miasta; wspomina między zakładami publicznemi: „duo balnea, unam curiam, in qua peccora mactantur, quae Kutehoff (szlachtus) vulgo appellatur“. Mówi daléj: „Sed de Apothecis, Cameris Pannorum mensi 6 sutorum et manellis de examinatione libra plumbi et aliis omnibus structuris eadem civitate de quibus utilitates aliquae provenire poterunt, eorundem proventum 6 pars advocato cedet et 5 partes debent applicare pro communi utilitate et commodo civitatis.“ Nadaje téż król prawo pobierania drogowego, jako dochód