Strona:J. Łepkowski, J. Jerzmanowski - Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849.djvu/68

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

mania przymierza. Przyjmował tu także Jagiełło posłów cesarskich (1412), uniewinniających swego pana z nieprzyjaznych postępków, żądając dalszego ponowienia przymierza, a w r. 1419 zjechał się Jagiełło z cesarzem na naradę, w zamiarze podniesienia wojny przeciw Turcyi. Kazimiérz Jagielloń. (r. 1471) odprowadza trzynasto-letniego syna Kazimiérza (późniéj świętego), wezwanego na tron węgierski[1]. W roku 1522 miasto zgorzało; w r. 1611 powtórnie, wraz z kollegiatą i kościołem XX. Franciszkanów. W czasie wojny szwedzkiéj (r. 1655) Sącz znów w większéj części spalony, w r. 1711 morowe powietrze wyniszczyło w nim całą prawie ludność, a w 1753 roku pożar zniszczył miasto, kościół i kaplicę Franciszkanów. Sącz niegdyś ludny, kwitnął przemysłem i obszernym handlem[2]. Były tu wielkie składy win węgierskich, jak tego dowodzą obszerne piwnice pod miastem. Sącz był stolicą powiatu, kasztelanii mniejszéj i starosty grodowego, którym w r. 1772 będący Stanisław Małachowski, wnosił do skarbu kwarty złp. 6,750. Tu urodził się sławny w bibliografii drukarz Jan z Sącza, który około r. 1526 i 1533 w Krakowie i w Pułtusku miał swoję pracownią. Tu sławny wynalazca trójcy chemicznéj, zwolennik Paracelsa, Sędziwój alchemik ujrzał światło dzienne r. 1676[3]. Jan z Gwiazdowa Śniadecki słynny teolog i kaznodzieja w XVII wieku był dziekanem tutejszéj kollegiaty. Wreszcie Jan Januszowski, gramatyk i drukarz, późniéj ksiądz i pleban w Solcu, a w końcu archidyakon kollegiaty tutejszéj, † 1613[4].

Herb miasta: trzy wieże, w średniéj halabardnik[5]. Z warowni dawnego grodu ledwie kilka murów rozwalonych zostało, które jak tutaj, tak i po całéj Polsce jedyną przeszłości i najwymowniejszą są spuścizną. W stronie północnéj stérczy jeszcze starożytna baszta. Ruiny zamku nad Dunajcem, od strony rzeki z długiego i pięknego mostu, nadzwyczaj wspaniałym uderzają widokiem. W kilku całych izbach, widać podobno jeszcze ślady malowideł, sztukateryj i ozdób; tego jednak oglądać

  1. Bielski M. w Kronice pols. tom 14, 15.
  2. Starowolski: Polonia (w Zbiorze Miclera) T. I.
  3. Wiszniewski M. Metoda Bakona tłumaczenia natury.
  4. Siarczyński w Obrazie Zygmunta III. T. I.
  5. P. Żegota Pauli w swoich Starożytnościach galicyjskich, wydawanych we Lwowie r. 1838, str. 44, podaje następny opis pieczęci miasta N. Sącza, którą widział przy dyplomie z r. 1323. Widać na niéj św. Małgorzatę ze smokiem; dokoła napis: S. (igillum) advocati atque civium d (e) Kemientz; w środku: Bta (beata) Marg. (arita) virg. † edi. Pieczęć ta z wosku zwyczajnego, na jedwabnym amarantowym sznurku”.