Strona:J. Łepkowski, J. Jerzmanowski - Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849.djvu/62

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

spaleniu blachy dali na pokrycie dachu. Dziś kościół, wraz z piękną wieżą pokryty miedzią. Facyata i wieża kamienna zdaleka uderzają. Chór dorównywający wielkości wnętrza kościoła, równie jak i cała świątynia, niezłemi alfreskami żywot św. Kunegundy przedstawiającemi, okryty; tylko część kościoła presbiteryum stanowiąca, uważać należy za zabytek budowy z XIII wieku. Zabudowania klasztorne rozciągają się w czworobok, tak, iż kościół zamyka jeden bok tego czworokąta. W murze klasztornym widać jeszcze strzelnice, a nawet jedna baszta w całości się dochowała; był więc obronny. Zdala klasztor ma postać warowni, panującéj nad miastem. Wewnątrz zabudowań klasztornych jest kanał, który dostarczaniem wody i wyprowadzaniem nieczystości niemałe przynosi dobrodziejstwa. Dziwną o tym kanale słyszeliśmy opowieść: na mocy przywilejów św. Kunegundy, żydzi nie mogli zamieszkiwać téj okolicy; gdy jednak w r. 1822 sprowadził się do miasta propinator żyd i zaczerpnął wody z kanału, woda wyschła, a rząd staraniem swojém dopiéro na nowo ją do kanału sprowadził. W pobliżu klasztoru okazują téż cudownie na oczy działającą wodę w kapliczce. Długosz opowiada w Życiu św. Kunegundy: „Znużona ta zakonnica zapragnęła zdroju, uderza laską o ziemię, piętrzą się wytryskujące wody, a z zostawionéj laski lipa wyrasta.” Lipa ta, jak mówią, przez wieki stała przy kapliczce i niedawno podobno pod toporem runęła. Na zewnątrz kościoła oglądamy dwa następne pomniki: piérwszy z czerwonego marmuru wyobraża w płaskorzeźbie rycerza klęczącego u stóp Chrystusa. Jestto pomnik Jana z Lipia Lipskiego, rządcy staromiejskiego, zmarłego r. 1631[1]. Drugi z takiegoż marmuru ku pamięci Stefana Lipskiego, zmarłego r. 1627. Wstępując w progi świątyni, zasługują najpiérwéj na uwagę główne kamienne gotyckie odrzwia, z napisem: S. L. A. D. 1597. Rok ten dowodzi, że około tego czasu kościół restaurowano, ołtarze atoli i ozdoby kościelne noszą na sobie cechy różnych wiekowi stylu, i rzec można, że każdy ołtarz inném od drugich wyróżnia się piętnem. W treści wielkiego ołtarza widzimy św. Trójcę na srebrnéj blasze, w pięknéj wypukło-rzeźbie wystawioną; ozdoby jednak z pobożnych ofiar złożone, szpecą wielce ten utwór sztuki złotniczéj. Słupy mozajkowe wspierają tęczę ołtarza, zbudowanego w guście włoskim. Na stopniach napis: „Constantia Jordanówna Abbatissa Vetero Sande-

  1. W Niesieckim wyczytujemy, że był starostą sądeckim.