kolwiek jéj na zawadzie staje[1]. W niedalekim téż ztąd lesie ze wsi Spytkowice, wypływa rzeka Skawa.
Klikuszowa, wieś, filia do Nowegotargu, szkoła parafialna. Rok budowy drewnianego tutejszego kościoła niewiadomy. Rok 1787 zapisany jest nad drzwiami zakrystyi za rok restauracyi. Piękny tu starożytny rzeźbiony ołtarz; godne także uwagi rzeźby, roboty Czesacza z Waksmunda i stare wyobrażenie św. Marcina, na chórze zawieszone, które do utworów malarskich z wieku XVII bezsprzecznie należy. Większy dzwon kościelny napisem swym dowodzi, że świątynia ta w XVI już wieku zbudowaną była. Napis ten jest: „Molitor fundavit, Martin Jędrek fieri fecit, A. D. 1579”.
Drugi dzwon nosi napis: „Nakładem gromady y staraniem wóyta Jana Kantego, Józef Szwanderski magister, Jan Raszka, Jan Długi r. p. 1829.”
Nowytarg, Neoforum, Novum-forum, Neumarkt. Miasto to otwiera wstęp do doliny rzek Czarnego i Białego Dunajca i Białki, doliną nowotarską zwanéj. Liczy 3000 mieszkańców, 530 domów, wzniesione jest na 1735 stóp nad poziom morza Baltyckiego, a nad poziom Dunajca 20 stóp[2]. Magistrat, szkoła normalna, apteka, obszerny czworokątny rynek, na środku murowany ratusz. Mieszkańcy prowadzą handel bydłem, dębiankami, winem, a największy przędzą i płótnem. Nowytarg wraz z okolicznemi wsiami, rozłożonemi na owéj równinie, stanowił obszerną królewszczyznę czyli starostwo niegrodowe. Ostatni starosta Fran. Richter podstoli krakow. ożywił przemysł urządzeniem kuźnic i zaprowadzeniem fabryk[3]; opłacał do skarbu król. w roku 1772 kwarty złp. 17,094 gr. 14 den. 6.
Miasto samo leży już w dolinie, w miejscu, gdzie Biały Dunajec do Czarnego wpada. Werchy (grzbiety) Tatr śnieżnych zakończają owę piękną podhalańską dolinę[4]. Odmienne budową, śpiczastemi dachami okryte chaty, lud obyczajem i mową różny od mieszkańców dolin, wcale nowy, i zajmujący przedstawiają obraz.
W magistracie tutejszym dochowały się następne przywileje, o losach i przeszłości tego miasta dokładną podać mogące wia-
