Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Karolina z hr. Potockich Nakwaska.djvu/15

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

odetchnieniem się nazywać mogło. Mnóstwu nieszczęśliwych naszych współbraci, rozbitków bezdomnych i bezchlebnych, trzeba było przytułek dawać i obmyślać środki do życia. Na Podolu resztki mienia zasekwestrowane zostały. Cudem prawie w roku 1834 udało się pani Nakwaskiéj uzyskać od rady administracyjnéj Królestwa paszport emigracyjny[1], który dozwalał jéj udać się do kraju i zniszczony majątek ratować, prosząc o zdjęcie sekwestru. Dopiéro w roku 1840 zamiar ten mogła przyprowadzić do skutku, udając się naprzód do rodziców męża a potém za ich staraniem uzyskawszy paszport do cesarstwa na Podole. Owczesny gubernator podolski przyjął panią Nakwaską uprzejmie dosyć, można się było nawet spodziewać, iż sekwestr zdjęty zostanie, ale na to potrzeba było rozkazu jenerała-gubernatora Bibikowa. Pomimo przykréj pory zimowéj udała się tam pani Nakwaska napróżno. Przyjęta bardzo na pozór grzecznie przez hr. R...., który naówczas pewną rolę odgrywał na dworze Bibikowa, gdy jenerał gubernator spytał go o informacyą, winną mu była to, ze skutkiem danych przez hrabiego objaśnień sprawa cała upadła. Ten rodzaj wiernopoddańczéj zdrady późniéj się dopiéro wyjaśnił. Bibikow swoim zwyczajem przyjął panią Nakwaską z winnym dla kobiety szacunkiem, ale jéj odpowiedział:

— Pani obowiązkiem jest mężowi starać się dopomódz, a moim nie dopuścić, aby się to stało...[2] — Tym przygotowanym frazesem zbył prośbę... Nie tylko więc sekwestr zniesionym nie został, ale Bibikow nalegał na wydalenie p. Nakwaskiéj, uważając jéj pobyt w tych prowincyach za niebezpieczny. Posądzano ją o katolicką propagandę... W Kamieńcu oczekiwała na rozstrzygnienie sprawy, mając nadzieję, że majątek zostanie oddany córkom starszym, urodzonym przed r. 1830, gdy kuryer z Petersburga przywiózł rozkaz, aby natychmiast opuściła Kamieniec. Chociaż chora i z

  1. Paszport ten podpisał Paszkiewicz Jean de Varsovie.“ — Późniéj ta monarchiczna formuła zakazaną mu została.
  2. Il est de vôtre devoir, madame, d’aider vôtre mari, et il est du nôtre de Vous en empêcher.