Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/201

piśmiennictwa hebrajskiego, Hieronim, żyjący w IV stuleciu, także autorstwo »Pasterza« przypisuje pozdrawianemu przez Pawła Hermasowi (De viris illustr. X).
 Tylko w jednem dziele: Liber pontificialis, w rozdziale »Vita Pii I«, jest powtórzona wiadomość w Muratorianum podana, że »sub hujus episcopatu frater ipsius Hermas librum scripsit, in quo mandatum continetur, quod ei praecepit Angelus Domini, cum venit ad eum in habitu pastoris...« (Liber Pontificialis, »Vita Pii I«, num 2). Z tych słów widać, że mowa tylko o »Pasterzu« być może. Widocznem jest przeto, że tylko w jednem, i to bardzo ograniczonem kole, a mianowicie w Rzymie, przechowywało się podanie o rzeczywistym autorze »Pasterza«. Ówczesny zaś świat chrześcijański cały, zewnątrz Rzymu, poczytywał, jako tego dowodzą świadectwa Afrykańczyka Orygenesa, Azjaty Euzebjusza i Galla Hieronima, za autora »Pasterza« tego, którego chciał, by poczytywano, autor rzeczywisty. W taki sposób o stulecie w przeszłość cofnięty utwór i przypisany jednemu z tych, którzy tworzyli Chrystjanizm, zyskiwał na powadze i wpływach. Odbijająca się w nim, jak w każdem źywotnem dziele piśmiennem, współczesność otrzymywała znaczenie przepowiadania przyszłości. Dlatego więc, chociaż z treści bardziejby się nadawał do umieszczenia w dziale polemicznym i dogmatycznym, mieszczą go wśród Apokalips. Umieszczony zaś wśród Apokalips, oznaczy nam zwrot w nich umysłu w inną już stronę i połączy apokryfy prorocze z innemi apokryfami współczesnemi.
 Wzmiankowani powyżej Orygenes, Euzebjusz i Hieronim nie są jedynymi pisarzami chrześcijańskimi, którzy o »Pasterzu« pisali. Powołują się na ten utwór, uznając jego powagę, jako Pisma Świętego (Scriptura): Ireneusz z II stulecia w dziele »Contra Haereses« (IV, 20); Klemens Aleksandryjski, również z II stulecia, w dziele »Stromates« (Στρωματεῖς) razy dziewięć (I, 17, 20; II, 1, 9, 12 trzy razy; IV, 9; VI, 15); autor Homilii »De aleatoribus«; Athanasius, Didymus i inni. Z drugiej zaś strony treść dogmatyczna i wynikające z niej zastosowania i przepisy praktyczne życia stały się przyczyną, że wielu odmawia temu utworowi przyznawanej mu przez