sedente cathedra urbis Romae ecclesiae Pio episcopo, fratre ejus« (v. 71—77)[1].
Mamy więc wymienionego autora »Pasterza«: jest nim Hermas, brat biskupa rzymskiego Piusa. Mamy podany czas powstania »Pasterza«: rządy Piusa, 140—155, a więc środek drugiego stulecia.
Ale ów Hermas, brat biskupa Piusa, nie życzył sobie, by jego »Pasterz« uchodził za jego utwór. Dla nadania swej pracy większego znaczenia i zapewnienia jej obszerniejszego wpływu, korzystając z tożsamości imion, tak rzecz prowadzi, takim przemawia językiem, takie wskazówki chronologiczne podaje, że ją, zwłaszcza przy dobrych chęciach i usposobieniu po temu, można było przypisać owemu przez Pawła pozdrawianemu Rzymianinowi, a właściwie Grekowi, w Rzymie zamieszkałemu, Hermasowi. Jakoż ta niewinna mistyfikacja, ta pia fraus, jak powszechnie tego rodzaju podstęp jest nazywany, całkowicie się udała.
Orygenes, znakomity pisarz chrześcijański z pierwszej połowy III stulecia, piętnaście razy w swych dziełach wzmiankując o »Pasterzu« zawsze powołuje się na ten utwór, jako na rzecz natchnioną przez Boga i mającą znaczenie nie pośledniejsze od innych, tego pochodzenia utworów, stanowiących Pismo Święte; w komentarzach zaś swych do Listów Pawła (»Libri Explanationum in Epistolas«), przy objaśnianiu Listu do Rzymian (Liber X), gdy dochodzi do Rozdziału XVI, wersetu 14, wyraźnie twierdzi, że pozdrawiany przez Pawła Hermas jest właśnie autorem »Pasterza«.
Pierwszy historyk chrystjanizmu, Euzebjusz, biskup cezaryjski, nieco późniejszy od Orygenesa, w swych »Historiae Ecclesiasticae libri X«, po trzykroć wspominając o Pasterzu (III, 3, 25; V, 8), również powtarza to, co Orygenes był już powiedział, że ów Hermas, pozdrawiany przez Pawła, był jego autorem.
Znany tłumacz na łacinę i komentator zabytków starożytnego
- ↑ »Pasterza zaś bardzo niedawno za naszych czasów w mieście Rzymie Hermas napisał, gdy siedział na biskupim tronie Kościoła miasta Rzymu brat jego Pius«.
