Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/199

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
VI.
PASTERZ HERMASA.

Doszliśmy z kolei do Księgi wielce ciekawej wskutek swoich dziejów, a zarazem stanęliśmy wobec faktu, rzucającego nieco światła na powstanie ksiąg apokryficznych.
W liście Pawła Apostoła do Rzymian czytamy: »Pozdrowcie Asynkryta, Flegonta, Hermasa (᾽Σρμῆν, Tiermam), Patrobę, Hermesa i bracią, którzy są z niemi« (XVI, 14). To pozdrowienie, przesyłane nieznanemu skądinąd Rzymianinowi jakiemuś, zapewniło mu znaczenie wśród współczesnych, gdyż go zaliczono do tak zwanych mężów apostolskich, to jest — pierwotnych chrześcijan, współczesnych jeszcze apostołom, a nadto wyrobiło mu sławę pisarską wśród potomnych.
Utwór, noszący tytuł Pasterz (Ποιμήν, Pastor) zawiera widzenia, które miał autor jego i o których sam w pierwszej opowiada osobie; dalej polecenia (έντολαί, mandata), które był ten sam autor otrzymał od anioła, przedstawiającego mu się w postaci pasterza (stąd tytuł), i nakoniec przypowieści (παραβολαί, similitudines), które dla wyjaśnienia poleceń ów pasterz był mu powiedział. Autor nazywa siebie Hermasem.
Otóż, wskutek wyjątkowego trafu, doszła do nas wiadomość, kto był autorem owego »Pasterza«.
Znany archeolog włoski, Ludwik Muratori (1672—1750), odnalazł w Medjolanie, w Bibljotece Ambrozjańskiej, i wydał w »Antiquitates Medii Aevi«, t. III, 1740, urywek z większej jakiej całości, nazwany od jego nazwiska Muratorianum.
Owo »Muratorianum«, jak się okazało, stanowi nadzwyczajnie ważny zabytek piśmienny z wieku II ery naszej. Zawiera bowiem najstarszą ze znanych listę pierwotnych utworów chrześcijańskich. Brak mu początku i końca, składa zaś je 85 wierszy uncjalnego pisma łacińskiego. O »Pasterzu« czytamy słowa następne: »Pastorem vero nuperrime temporibus nostris in urbe Roma Herma conscripsit,