tamtych powagi. W »Muratorianum« powyżej przytoczona wzmianka
O nim jest zakończona uwagą następną: »Et ideo (jako utwór brata biskupa rzymskiego) legi eum (Pastorem) quidem oportet, se publicare vero in ecclesia populo neque inter profetas, completo numero, neque inter apostolos in finem temporum potest« (77—80[1]. Gorliwy zaś i zacięty Afrykańczyk, Tertuljan (160—245), w jednem miejscu powoławszy się na »Pasterza« jako powagę (De oratione, 12), w drugim nazywa to dzieło utworem, który sola moechos amat[2], albo dalej: Pastor Moechorum[3].
Apokryf ten, napisany w oryginale po grecku, wcześnie był przekładany na inne języki. Doszły do nas dwa przekłady na łacinę i dwa na etjopski.
Pierwszy przekład na łacinę, dokonany jeszcze w II stuleciu i w licznych przechowywany rękopisach, wydał w Paryżu, w 1515 r. J. Lefèvre d’Etaples (Jacobus Faber Stapulensis) w dziele pod tytułem: »Liber triumvirorum et trium spiritualium virginum«. Drugi, późniejszy od pierwszego co najmniej o trzy wieki, z kodeksu, zwanego Palatyńskim, pochodzącego z XIV wieku, wydał Albin Dressel, w Lipsku, w 1857. Przekład etjopski wydał Ant. d’Abbadie, również w Lipsku w 1860 r.
Oryginał grecki przechował się: 1) w »Codex Sinaiticus« alef, rękopisie z IV w.; 2) w »Codeks Lipsiensis«, rękopisie z XIV—XV w., znalezionym na górze Atos i przywiezionym do Lipska przez Konstantego Simonidesa; 3) w dwu urywkach w Papirusie z V w. w., znalezionym pod Fajum w Egipcie, a obecnie znajdującym się w Berlinie. Wydano zaś go dopiero w drugiej połowie
- ↑ »W skutek czego czytać (tę księgę) należy (domyślać się można: w kółkach ograniczonych, prywatnie); publicznie zaś w kościele narodowi czytaną być nie powinna ni pośród (utworów) proroków, których lista jest jut zamknięta, ni wśród (utworów) apostołów, (gdyż powstała) pod koniec czasów (apostolskich)«.
- ↑ »Sed cederem tibi, ei scriptura Pastoris, quae sola moechos amat, divino intrumento meruleset incidi...« De Pudicitia, 10.
- ↑ »Et utique receptior apud Ecclesias Epistola Barnabe illo apocrypho Pastore Moechorum...« (De Pudicitia, 20).
