Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/148

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

kraju i następnie wybitny udział w zbieraniu pomników piśmiennictwa ojczystego i w urządzeniu teokratycznem rządu krajowego zapewniły Ezdraszowi naczelne stanowisko w dziejach żydowskich. To stanowisko w miarę oddalania się od wypadków wzrastało ciągle. Więc, gdy w zbiorze pomników starożytnego piśmiennictwa hebrajskiego tylko jedna księga treści historycznej związana jest z imieniem Ezdrasza, Księga Ezdrasza pierwsza, w późniejszych zbiorach pomników piśmiennictwa żydowsko-greckiego znajdujemy już związanych z imieniem jego, a więc jemu przypisywanych, cztery, i to treści rozmaitej. W piśmiennictwie zaś grecko-chrześcijańskiem, jak to zobaczymy, jeszcze innych trzy, wśród których jedna nosi nawet tytuł: Słowo i Apokalipsa świętego proroka Ezdrasza, ulubieńca bożego.

2) Dzieje Księgi czwartej Ezdraszowej.

Żydzi na tej podstawie mogą nazywać księgę historyczną, w przekładzie zwaną Księgi pierwsze Ezdraszowe, napisaną po hebrajsku i po aramejsku (IV, 8—VI, 18) Księgą Ezdrasza, że do niej weszła część pewna (VII, 27—IX, 15), której autorstwo może być przypisywane samemu Ezdraszowi, lub co najmniej, że ta część jest oparta na bezpośrednio od Ezdrasza pochodzących źródłach, np. jego zapiskach.
Nazwę Księgi drugiej Ezdraszowej otrzymała następnie Księga historyczna, w zbiorze pomników starożytnego piśmiennictwa hebrajskiego nosząca tytuł Księgi Nehemjasza. Nosi ona ten tytuł na tej samej zasadzie, na jakiej poprzednią nazwano Księgą Ezdrasza.
Nazwę: Księgi trzecie Ezdraszowe nosi zbiór fantastycznych opowiadań, przyczepionych do nazwy Darjusza, króla perskiego. Były one zebrane, niby jako uzupełnienie Księgi (I) Ezdrasza, przez Żyda, helenistę, prawdopodobnie w ostatniem stuleciu ery starożytnej, kiedy Żydzi, rozpocząwszy krzewienie kultu swego Boga narodowego, na podstawie tego kultu usiłowali wejść do dziejów powszechnych i zająć w nich naczelne wśród wszystkich ludów i narodów stanowisko.