przeto, bez wątpienia, otrzymawszy w spadku to zlecenie, nie zamilczał o przepowiedniach nie tylko dlatego, że one dotykały Boga, osobistego jego obrońcy, lecz i dla chwały własnej rodziny. Jeśli wszystkiego nie posiadał w całości, wiele rzeczy przechowało się jednakże w ocalonych częściach dzieła. Nakoniec zniszczone części dzieła przez potop mógł w pamięci na nowo odtworzyć (in spiritu rursus reformare), jak to następnie uczynił był Ezdrasz, który, jak to wiemy, po zburzeniu przez Babilończyków Jerozolimy, wszystkie pomniki piśmiennictwa żydowskiego (omne instrumentum judaicae litteraturae) odtworzył... I chociaż Enoch w tem dziele (scriptura) tylko o Bogu rozprawia, tem niemniej nic z tego, co się nas tam tyczy, odrzucać nie należy. Czytamy bowiem, że wszystko, co zostało napisanem, a prowadzi do podniesienia naszego Boga, jest natchnione...«[1] (l. c. I, 3). Tak więc Tertuljan w odpowiedzi na zarzuty, przez Żydów stawiane przeciw autentyczności Księgi Enocha, stawia i rozwiązuje pytanie, w jaki sposób przepowiadania Enocha, stanowiące Księgę Enocha, przetrwały potop i z niego ocalały. Następnie jednakże inną jeszcze wynajduje przyczynę wrogiego usposobienia Żydów dla Księgi Enocha. Przytoczona powyżej, wobec łatwości zbicia jej, wydaje mu się tylko pozorną. Rzeczywista na czem innem polega. Czytamy bowiem dalej: »Przez Żydów Księga Enocha wespół z innemi tylko dlatego była odrzucona, że ona, jak i tamte, głosiła o Chrystusie. I nic w tem dziwnego, że to, co o Nim napisano, odrzucają, skoro i Jego samego, wśród nich rozprawiającego (loquentem) nie przyjęli. Pamętajmy wszelako, że Enoch w Judzie Apostole posiada swego świadka« (l. c. infra).
Pewna część okresu powstawania literatury apokryficznej jest Współczesna z okresem powstawania Talmudu. Widzieliśmy począt-
- ↑ Prawdopodobnie Tertuljan słowa następne Pawła apostoła miał na względzie. »Wszystko pismo od Boga jest natchnione i pożyteczne ku nauce, ku strofowaniu, ku naprawie, ku ćwiczeniu, które Jest w sprawiedliwości« (II Ad. Tim. III, 16).
