Strona:Etnobiologia 2011 6.pdf/5

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
7) manny, mielca czy stokłosy lub odmiennie nazywanej trawy; w jakich ilościach, czy je sam zużywa, czy przynosi na targ do miasteczek?
21) Czy znaną jest ludowi, choćby z tradycyi, nazwa kucmerki albo słodyczki?
23) W ogóle, czy z nadejściem wiosny, zwłaszcza w głodne lata, zbiera lud zioła na pokarm lub zupę i jakie?
25) Pokrzywka, żegawka; kurdybanek, inaczej bluszczyk, czy używane i pod jaką nazwą?
26) Szczaw inaczej zajęcza kapusta, 27) barszcz (roślina), 28) gir albo girz,
33) Boże drzewko, smażone w maśle lub inne rośliny podobnie przyprawiane?
34) Sałaty i zioła na surowo i jakie?
43) Wiśnie, trześnie, czeremchy, co w danem miejscu oznacza się temi nazwami?
44) Czy znaną jest jeszcze ludowi nazwa dracz dla krzewu powszechnie berberysem nazywanego? Jakie jagody lud zbiera, zna i pod jaką nazwą sobie właściwą a mianowicie: a) Owoce złożenia malin. Owoc różowy (malina); owoc ciemnogranatowy, lśniący, pokryty „farbą”, jak na węgierkach (jeżyna i ostrężyna). b) Porzeczki czerwone i czarne o liściach śmierdzących. c) Agrest. d) Poziemki. e) Małe krzewinki leśne o liściach lśniących, całych, z jagodami kulistemi czerwonemi (brusznice, kamionki) lub czarnemi (borówki i łohynie albo pijanice). f) Z jagodami podłużnemi żórawiny, dereń. Czy inaczej?
50) Czy hoduje czarnuszkę, kolendrę, koper, koperek, anyż, kmin; czy te rośliny są uprawiane w pańskich ogrodach?
58) Czy lud do postnej omasty kupuje olej, czy go sam wytłacza i z czego? Len, konopie, mak (szary czy biały), słonecznik, rzepak. Albo przynajmniej z tradycyi jak niegdyś bywało?

Respondentami ankiety byli ludzie różnych profesji, zwykle pochodzący z ziemiaństwa lub inteligencji, zazwyczaj mający zarazem kontakt z ludem. Często spotyka się też nazwy łacińskie roślin, co nie jest zaskakujące, gdyż używali ich zawodowi biolodzy, botanicyamatorzy albo aptekarze (lista respondentów patrz Köhler 1993).
Odpowiedzi na ankietę przesyłano Rostafińskiemu w postaci listów, a czasem tabel. Przychodząca korespondencja była katalogowana przez organizatora ankiety. Listy po śmierci Rostafińskiego znalazły się w posiadaniu Władysława Szafera, kolejnego dyrektora Ogrodu Botanicznego UJ. Następnie, nieskatalogowane, przechowywane były w Bibliotece Instytutu Botaniki UJ, gdzie popadły w zapomnienie. Część z nich odnaleziono na początku lat 80. XX w. i przekazano do Muzeum Ogrodu Botanicznego UJ. Ta część listów (od 136 respondentów) została częściowo opracowana, scharakteryzowano ją m.in. pod względem składu osób biorących udział w ankiecie i wybranych pytań dotyczących, np. nazewnictwa ziemniaka czy innych roślin jadalnych. Krótkich opisów doczekało się też kilka wybranych listów. Pozostała część listów na początku XXI w. z Biblioteki Instytutu Botaniki UJ, trafiła do Muzeum Ogrodu Botanicznego UJ. Z zachowanych katalogów wynika, że w ankiecie wzięło udział prawie 370 osób nadsyłając blisko 860 listów, ale przetrwało jedynie 359 listów od 227 korespondentów. W listach przeważają informacje z Galicji i Wielkiego Księstwa Poznańskiego, mniej ich jest z Królestwa Kongresowego i części zaboru rosyjskiego (Polesie). Zastanawia prawie całkowity brak listów z Wileńszczyzny. Większość odpowiedzi na ankietę nadesłano w roku 1883, niektóre w 1884, a ostatnią aż w 1909 r. Z niektórymi respondentami Rostafiński wymienił po kilka listów. Respondenci nadsyłali mu też czasem arkusze zielnikowe (Łuczaj & Köhler in press).
Pod koniec lat 1890. i na początku wieku XX w. pojawiło się kilkanaście lokalnych monografii etnograficznych, w których uwzględniono zbieractwo, w tym dzikie rośliny (np. Kolberg 1888a, b, 1890a, b; Wysłouchowa 1896; Eljasz-Radzikowski 1897).