średniowieczu w innych częściach Eurazji. U nas pospolity na Niżu, w górach prawie nie występuje. Młode pędy tataraku bardzo często jedzono jako surową przekąskę, robiły to głównie dzieci (Chętnik 1936; Malicki 1971; Łuczaj 2008a).
Liście tataraku w północno-wschodniej Polsce (głównie województwo podlaskie) i wśród rodzin repatriantów na Ziemiach Odzyskanych podkłada się pod chleb, przy jego wypieku (PAE V:265; Łuczaj 2004). Liście te nadają chlebowi charakterystyczny aromat. Tatarak jest używany przy wypieku chleba także na Litwie i na Białorusi (Łuczaj 2008b). Tatarak był też stosowany jako roślina lecznicza i obrzędowa. Na wielu obszarach nizin ozdabia się jego pędami ściany i podłogi domów na Zielone Świątki.
Kłącza tataraku były w niektórych krajach wykorzystywane do wyrobu słodyczy – kandyzowano je z cukrem (Łuczaj 2004). Także u nas odnaleziono jedną wzmiankę o takiej praktyce z okolic Siedlec (Łuczaj & Köhler in press).
Krwawnik pospolity Achillea millefolium L. Nazwy ludowe: krwawnik
Pospolita bylina łąk i pastwisk. Powszechnie używany jako roślina lecznicza. Liści krwawnika używano czasem jako przyprawy, np. w miejscowości Dzianisz (powiat nowotarski), jako dodatek do placków owsianych „moskali” (przyprawa) (PAE6) i na Podlasiu (Pirożnikow 2008b, 2010).
Łopian Arctium sp. Nazwy ludowe: łopian, rzep, dziady
Kilka gatunków łopianów, najczęściej łopian większy Arctium lappa L. występuje na przydrożach, przychaciach i przy leśnych drogach. Roślina dwuletnia. Jednoroczny korzeń łopianu wykorzystywany jest jako pożywienie w kuchni japońskiej i chińskiej. U nas zdarzało się jedzenie jego gotowanych korzeni na Podlasiu (Pirożnikow 2010). Na Podlasiu też kiszono młode ogonki liściowe łopianów jak ogórki. Respondent Rostafińskiego, Szpadkowski pisał: „Łopianu młodego głąbiki drobna szlachta w okolicy Tykocina czasami soli jak ogórki”. Co ciekawe, o podobnej praktyce pisał 100 lat wcześniej Kluk (1786), mieszkający przecież w niedalekim Ciechanowcu.
Stokrotka pospolita Bellis perennis L. Nazwy ludowe: stokrotka, gęsie pómpki
Stokrotka jest malutką byliną występującą na niskich, wilgotnych pastwiskach oraz na trawnikach. Wierzchołki jej pędów, łącznie z kwiatostanami były czasem jadane, np. w Pruchnej koło Cieszyna (PAE6) i na Podlasiu (Pirożnikow 2010).
Dziewięćsił bezłodygowy Carlina acaulis L. Nazwy ludowe: dziewięćsił, dziewięcioł, rzepik, dziewierciok, dziewięciornik.
Dziewięćsił bezłodygowy jest wieloletnią rośliną pastwisk i wrzosowisk. Występuje głównie w górach, ale gdzieniegdzie występuje także na Niżu. Ostatnio wiele jego stanowisk zanikło z powodu zaprzestania wypasu, nie należy więc pod żadnym pozorem niszczyć tej chronionej rośliny. W przeszłości w Beskidach Zachodnich, szczególnie w okolicach Wisły, Kęt, Jordanowa i na Podhalu, często jadany (Wysłouchowa 1896; Kolberg 1968; Łuczaj 2008b). Użytkowano różne jego części zależnie od regionu: korzenie (Kolberg 1968), dna kwiatowe (Wysłouchowa 1896) oraz młode liście (Łuczaj 2008b). Wzmianki na temat jedzenia pokrewnego gatunku – dziewięćsiłu pospolitego Carlina vulgaris L. (Kopacz 1976; Janicka-Krzywda 2004) przypuszczalnie dotyczą jedzenia dz. bezłodygowego. Dziewięćsił pospolity ma drobne kwiaty i korzenie, był więc prawdopodobnie gorszym kandydatem na stoły.
