dalej Rzewuski — 23. kwietnia 1790 utworzył on związek, którego akt podpisało 5.000 szlachty. Wkrótce jednak rząd zakazał »schadzek«.
Tymczasem wisiała w powietrzu wojna między Austryą i Prusami — odzyskanie Galicyi dla Polski wydawało się kwestyą paru miesięcy. Leopold II. wszczął jednak za pośrednictwem Anglii rokowania i przyszło do zawarcia konwencyi prusko-austryackiej w Reichenbachu (27. lipca 1790). Leopold zobowiązał się zawrzeć na własną rękę pokój z Turcyą, a tem samem zerwać z Rosyą. Wprawdzie już o odebraniu Galicyi nie można było marzyć, ale fatalne pod tym względem wrażenie, jakie konwencya reichenbachska wywarła w Warszawie, zrównoważyła nadzieja, iż odosobniona Rosya, przeciw której tworzyła się potężna koalicya, nie będzie mogła się wtrącać w wewnętrzne sprawy Rzeczpospolitej. To przyspieszyło reformę rządu, której ostatnim wyrazem miała być konstytucya 3. maja.
Na dwa tygodnie przed jej uchwaleniem stanęło prawo o miastach. Doniosłość jego odczuł rząd austryacki. De Caché, poseł jego w Warszawie, w raporcie swym zwracał uwagę, że nowe prawo ściągnie do Polski ludność z sąsiednich krajów, sądził więc, że należałoby może zaradzić temu, aby »i z Galicyi nie ciągnęli tu przybysze«. Uwaga ta uderzyła cesarza Leopolda, który polecił zapytać gubernatora Galicyi, »coby należało zrobić dla mieszczan i chłopów Galicyi wobec reform dokonanych w Polsce«[1].
Wobec konstytucyi 3. maja zachowała się Austrya przychylnie, a nawet zachęcała Rosyę do jej uznania. Na zjeździe w Pilnitz, (sierpień 1791) cesarz Leopold i Fryderyk Wilhelm postanowili nic nie przedsiębrać, coby naruszyło całość Rzeczpospolitej i jej konstytucyę. Niestety Leopold umarł (1. marca 1792), Rosya zawarła pokój z Turcyą, (a poprzednio już i ze Szwecyą), zawiązała konfederacyę targowicką i wkroczyła do Polski. Książę Józef walczył z przeważającemi siłami, Prusy zdradziły, król przystąpił do Targowicy — i drugi rozbiór Polski stał się faktem dokonanym.
Austrya nietylko nie wzięła w nim udziału, ale udawała, że się czuje nim zgorszoną. »Gubernator Galicyi — pisze
- ↑ Kalinka. Sejm czteroletni.
