Strona:Dzieje Galicyi (IA dziejegalicyi00bart).pdf/19

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

a jednocześnie zasilał swój skarb przez rozpuszczanie w Polsce fałszywej monety. Ludność pograniczna opuszczała kraj masowo, chroniąc się do Węgier, na Śląsk, na Morawy. Młodzieży szlacheckiej, zdolnej do obrony kraju zabrakło, tysiące bowiem konfederatów poległo, tysiące poszło na Sybir...
Memoryał Pergena uczynił jednak w Wiedniu dobre wrażenie, już przez to samo, że podnosił przyrodzone bogactwa kraju. Prócz tego przysłał kanclerzowi Kaunitzowi opis gospodarstwa społecznego, krajczy Seweryn Potocki. Pan krajczy wykazywał świetny stan obrotu handlowego, gdyż rzeczywiście Galicya była tym traktem, którym po całej Europie rozchodził się handel lewancki. Wreszcie Jeckel, znawca stosunków handlowych i ekonomicznych wydał opinię, że Galicya jest najżyźniejszą częścią Polski i nie ustępuje żadnej prowincyi państwa austryackiego. Wiedeń więc cieszył się, gdyż miał kraj »odzyskany: za terra deserta, Powstał nawet natychmiast projekt wybudowania kanału, aby handel płodami z Wołynia skierować na Galicyę[1].
Wjazd uroczysty Pergena do Lwowa odbył się 29. września. Magistrat powitał go mową łacińską, on również po łacinie zapewniał, że mieszkańcy Galicyi »stawszy się poddanymi Sacrae Caesareae Majestatis, szczęśliwy los wygrali«.
Rządy swoje rozpoczął Pergen od zaprowadzenia nadzwyczajnych sądów prowizorycznych. Potem wydawał z kolei edykty i rozkazy zabraniające emigracyi, polecające uprawę pól, zaprowadzające nowe miary i wagi, nakazujące konskrypcyę żydów, spisanie gruntów, serwitutów, produkcyi (materyał do wspomnianego wyżej memoryału). Na początku roku 1773 ustanowił sąd apelacyjny, zorganizował pocztę i t. d. Sądownictwo patrymonialne i miejskie, grodzkie i ziemskie, nie uległo zmianom — prawo polskie dalej obowiązywało.

W kwietniu 1773 przybył z Wiednia wysłany przez »galicyjską deputacyę« hofrat Koczian z urzędnikami, aby znieść dawny podział na województwa i ziemie, a zaprowadzić austryacki system administracyjny. Za stolicę wybrano Lwów, lubo początkowo myślano to o Przemyślu, to o Jarosławiu, jako leżących więcej w środku kraju i bliżej Wiednia. Podzielona kraj na 6 okręgów (cyrkułów) i 24 dystryktów (w. r. 1776 liczbę

  1. X. Chotkowski. Historya polityczna Kościoła w Galicyi.