uposażeni, iż zdaje się, że nie przyszli na świat mowcami, ale że ich bóg jaki ukształcił.
Wielki ciężar bierze ten na siebie, kto chce żeby, kiedy wszyscy milczą, jego jednego wśród licznego zgromadzenia ludzi o najważniejszych rzeczach słuchano; bo między słuchaczami niemasz prawie żadnego, żeby z większą bystrością i przenikliwością wad mowcy niżeli zalet ni dostrzegł, a skoro się w nim co odrażającego znajdzie, idzie zaraz w zapomnienie co ma godnego pochwały.
Kie dla tego to mówię, żebym miał odstręczać od nauki wymowy młodych ludzi, którym może tego lub owego daru przyrodzenia niedostaje. Bo kto nie wie, że mierna nawet wymowa doprowadziła K. Celiusza[1], za mego czasu, człowieka nowego, do wysokiej godności? Kto nie wie, że wasz rowiennik, Kw. Wariusz[2], człowiek ogromnej tuszy i szkaradnej powierzchowności, tą mierną jaką ma zdolnością doszedł do wielkiego w Rzeczypospolitej znaczenia?
XXVI. Ale ponieważ dochodzimy jakim ma być mowca, trzeba nam skreślić wzór mowcy wolnego od wad i posiadającego wszelkie chwalebne przymioty. Jeżeli mnóstwo procesów, rozmaitość spraw, natłok i zgiełk sądowy daje miejsce najgorszym mowcom, nie przeto jednak zaniechamy czego poszukujemy. Jak ściśle i prawie wybrydnie sądzimy o innych sztukach, w których nie pożytek koniecznie potrzebny, ale tylko rozweselenie umysłu mamy na celu? Przyczyną tego jest, że żadne sprawy, żadne spory nie zmuszają nas cierpieć na scenie złych aktorów, jak cierpimy w sądzie miernych mowców.
Ma tedy mowca pilnie o to się starać, żeby nie tylko tym zadosyć uczynił, którym zadosyć uczynić, jest jego powinnością, ale żeby i tym godnym podziwienia się wydał, którym wolny sąd przynależy. A jeżeli chcecie wiedzieć co myślę,
