nieważ mówić otwarcie im nie wolno, w milczeniu was proszę, żebyście ich także równie jak innych sprzymierzeńców, za godnych uznali zostawać pod obronę takiego męża, a to tym bardziej, że takich ludzi do prowincyj z władza nad wojskiem posyłamy, których przybycie do miast sprzymierzeńców, lubo służyć może do obrony przeciw nieprzyjacielowi, niewiele się różni od nieprzyjacielskiego najazdu. O Pompejuszu zaś dawniej już słyszeli, a teraz na własne oczy widzę, że jest wstrzemięźliwym, ludzkim, łagodnym, że ci za najszczęśliwszych się maja, u których najdłużej przebywa.
VI. Jeżeli przodkowie wasi żadną krzywdę nieobrażeni, o sprzymierzeńców wojny z Antiochem[1], z Filipem[2], z Fiołami[3], z Kartagami[4] toczyli; z jakim zapałem wam, krzywdami do boju wyzwanym, bronić przystoi dobra sprzymierzeńców wraz z godnością waszego państwa? zwłaszcza że tu chodzi o wasze największe dochody, bo dochody z inszych prowincyj są tylko tak wielkie, że je zaledwie za wystarczające do utrzymania tych prowincyj uważać możemy. Ale Azya jest tak żyzna i bogata, że i hojnością urodzajów, i rozmaitością płodów, i obszernością pastwisk, i ilością wywożonych płodów, wszystkie inne kraje łatwo przewyższa. Te zatem prowincyą, Rzymianie, jeżeli w wojnie wasz pożytek, w pokoju waszę
- ↑ Powodem do wojny z Antiochem III, królem Syryi, była mniemana wolność Greków, ogłoszona przez Flamininsza na igrzyskach Istmickich, a którą Rzymianie i do miast Greckich w Azyi pod panowaniem Antioelia będących rozciągnąć chcieli. Wnet wojsko Rzymskie pod Acyliuszem Glabrionem pobiło Syrów. Antioch z Grecyi ustąpił, a gdy nie chciał słuchać Annibala radzącego mu przenieść wojnę do Italii, na wzgórkach Sypilskich kolo Magnezji roku 190 rozbity, niekorzystny z Rzymem zawrzeć musiał pokój, ustępując wszystko co z tej strony Tanin posiadał. Livius, XXXV, 13.
- ↑ W Grecyi Ateny, na morzu panujący Rodowie, w Azyi Eumenes I, król Pergamu, byli sprzymierzeńcami Rzymu w wojnie z Filipem, królem Macedonii, którego Flaminiusz na wzgórkach Cynoscefalos roku 197 pokonał. Livius, XXXI, 5.
- ↑ Etolowie obrazili Ateńczyków, Achajów, i innych sprzymierzeńców Rzymu, i skłonili do wojny Antiocha III. Livius, XXXIV, 31, 34.
- ↑ Powodem do pierwszej wojny Punickiej było przymierze Rzymu z Messiną, do drugiej przymierze z Saguntem, do trzeciej przymierze z Masinissą, królem Numidów. Byłyto tylko pozorne tych trzeci) wojen powody, rzetelny zawiera się w tych słowach Katona: delenda est Carthago.
