świata chrześcijańskiego. Miłość bliźniego prowadzi do wzajemności, do wspólności interesów.[1] Jest to ta zasada, która przyświeca wciąż socyjalistom przy teoretycznem budowaniu przez nich społeczeństwa. Jeden z gorliwszych jej wyznawców, Piotr Leroux, nie wątpi, iż przyjdzie czas, gdy miłość stanie się najważniejszym bodźcem czynności ludzkich i sprowadzi szczęście ogólne na ziemię. I nie tylko pomiędzy jednostkami zapanuje miłość, braterstwo, ale i pomiędzy całemi narodami.[2]
Własność osobista dla tego też znajduje najwięcej przeciwników, że opiera się na interesie osobistym, rozwija go i wytwarza porządek, w którym interes osobisty góruje ponad interesem ogólnym.[3] Własność zbiorowa dla tego pociąga ku sobie wielu, że się opiera na zasadzie wzajemności, miłości wzajemnej, że interes osobisty przelewa w interes ogólny.
Zasadniczo rzeczy biorąc, nie ulega wątpliwości, że własność zbiorowa odpowiada szlachetniejszym wymogom człowieka, aniżeli własność osobista.
Własność atoli zbiorowa napotyka liczne i silne zarzuty, które postaramy się tutaj zbadać.
Własność osobista, czyniąc każdego człowieka odpowiedzialnym za własny byt i los, pozostawia mu zupełną swobodę co do użycia swego czasu, zdolności i zarobku. Przeciwnie, własność zbiorowa, zabezpieczając byt i los każdej jednostki, musi skrępować jej wolę, ponieważ z jednej strony wkłada na nią pewne nieodbite zobowiązania, a z drugiej strony zmusza ją do pewnych ograniczeń.
Przy własności osobistej każdy robi co chce, co może, co uważa za konieczne lub pożyteczne i do czego poczuwa się być zdolnym.
- ↑ Pojmowali to dobrze apostołowie, a zwłaszcza Śty Paweł. List do Rzymian — rozdz. XII., 4, 5. „Albowiem wy wezwani jesteście ku wolności, bracia: tylko żebyście tej wolności nie obracali ku pozwalaniu ciała: ale przez miłość Ducha służcie jeden drugiemu. Po wszystek zakon w tym jednym się słowie wypełnia: Miłość bliźniego twego jako siebie samego.“ Do Galatów V, 13, 14; do Effezów str. 15, 16; do Kolosseńsów — I, 21, 22.
- ↑ W 1849 r. ogłoszony był drukiem katechizm socyjalistów (Catéchisme des socialistes.) W katechizmie tym przedstawiali ideał upragnionego przez siebie społeczeństwa. Społeczeństwo to ma być, powiada jeden ustęp tego katechizmu, — „oú la fraternité, rapprochant les peuples après avoir rapproché les individus, finirait parrendre la guerre impossible et aboutirait la suppression des armées.“
- ↑ Tomasz Morus dla tego też jest przeciwnikiem własności osobistej, Utop. Str. 193,
