Strona:Antoni Schneider - Babiagóra w Beskidach.djvu/2

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

rogenit Bagibaria (Βαγιβαρεια)[1]. Z polskich historyków dawniejszych jedynie Długosz napomknął o niej, zwiąc ją Babą, i że jest górą bardzo wysoką nad rzeką Sołą, i bogatą w rozmaite zioła, blisko miasteczka Żywca[2]. Kromer i Cellaryusz wcale o niej nie wspominają. Na jej najwyższym szczycie, rozłożonym według pomiarów Kolbenhajera w 49° 34’ 44’’ gr. szerok. i 37° 11’ 9’’ gr. dług.[3], wzniosłym o 5549 stop, nad poziom Bałtycki[4], sterczą ogromne skały i bryły zlepisk, które górze tej nadają podobieństwo do baby zgarbionej, otoczonej trzodą, co niezawodnie dało powód

  1. Porfirogenita opisując współczesny stan Polski, taką czyni o Babiejgórze wzmiankę: „Wielka Chrobacya, białą także nazwana (jest) z tamtej strony Babibarii (Babigóry), w pobliżu Frankii (Niemiec) nieochrzczona po dziś dzień (949)“ Banduri w objaśnieniach Porfirogenity daje do tej wzmianki taki przypisek: „Bagibarcia est slavum vocabulum graece detortum id est Βαβεια ὀρεια, babii montes, slave babiegóry videlicet vetule vel vetularum montes, quo nomine Carpati monte s, Poloniam ab Hungariam determinantes ab aliquibus nuncupantur. (Ob. A. Bielowskiego: Początkowe Dzieje Polski w czasopiśmie Bibl. Ossol. 1842 T. I. str. 141). Z nowszych badaczów dziejów słowiańskich, uczony Dobrowski, kładzie Bagibaryę gdzieś aż w Bawaryi, a sławny ze swych badań Starożytności Słowiańskich J. Szafarzyk nic o niej nie wspomina. Niektóre objaśnienia co do Bagibarii znachodzimy także w czasopiśmie Bibl. Warszawskiej z r. 1842. T. IV. str. 472.
  2. Ob. Jana Długosza: Dziejów Polskich ksiąg dwanaście wydanie hr. Przezdzieckiego 1867. T. I. str. 36.
  3. Pomiary prof. Kolbenhejera barometrem Kappellerowskim, dwuramiennym w r. 1867, wykonane na szczycie Babiejgóry, wspomniane są w Roczniku Komisyi fizyograficznej Tow. nauk. Krakowskiego 1869. T. III. str. 26. Wzniosłość Babiejgóry nad pow. m. podaną jest tam na 1736⋅36 metrów.
  4. Wzniosłość ta przyjęta prawie ogólnie, podaną jest na mapie Liesganiga Galicyi, wydanej przez c. k. jener. kwatermistrzowstwo austryackie w r. 1824. Oprócz tego znachodzimy w nowszych dziełach wiele innych pomiarów uczynionych przez badaczów przyrody. Staszyc w dziele swem: O ziemiorodztwie Karpat na str. 76. podaje jej wyniosłość na 5000 stóp paryzk. nad poziom bałtycki, a za nim powtarzają to Jeny i Stöger. Wahlenberg wynosi ją na 4800 stóp. w.; Haquet na 5400 st.; Schedius na mapie Węgier na 5320 st. par.; L. Zeiszner na 5393 st. par.; Desjardins 5580 st. wied., Kreil 5542 st. wied. Granica drzew na Babiejgórze wznosi się według Kreila na 4299 st. wied., według Zeisznera na 4381 st. par. (Ob. X. Janoty: Wiadomość hist. geograf. o Żywiecczyznie Cieszyn 1859. w przypisku na str. XXIX). Oprócz powyższych znachodzimy jeszcze pomiary Babiejgóry przez Hopfgartena na 863°2 i Habelta na 870’05° nad pow. m. (Ob. J. A. Knapp: Die bisher bekannten Pflanzen Galiziens und der Bukowina. Wien 1872.)