Babiagóra, także BabaGóra, Starababa, (Mons Vetulae), pospolicie Babą[1] zwana góra, jest najwyższa z całego łańcucha Karpat zachodnich, Beskidem zwanych. Od właściwych Tatrów, z któremi ją niektórzy krajopisowie łączą, odległą jest o mil trzy, od granicy szląskiej mil 2, a od Krakowa mil 12. Według F. Berdaua dostrzeżeń o Babiej górze, łańcuch Karpat, w którym się ona mieści, leży między 36° 40’ a 37° 20’ dług. wschodniej p. p. Fer. i 40° 30’ a 49° 40’ szer. geogr.; jest najbardziej ku północy wysunięty i stanowi przegrodę między doliną Wisły, a zachodniemi Tatry. Znaną już była Babiagóra dawnym dziejopisarzom, lubo nazwę jej tak przekształcano, że trudno ją rozeznać. Ptolemeusz mieni ją Bagivora lub Babivoria, a Konstanty Porfi-
- ↑ Nazwę Babiejgóry różnie wywodzi podanie ludu; jedni opowiadają jako przed wiekami byli wielkoludy, a olbrzymia kobieta przyniosła w fartuchu kamienie i ziemię, które wysypane, górę utworzyły. Inni znowu widzą w rysunku góry postać starej baby siedzącej nad rzeką, u nóg jej pagórki niby pastuchy i gromady owiec i t. p. Kraszewski w szacownem swem dziele: Sztuka u Słowian w Polsce i Litwie, na str 221 przytacza o tej Babiejgórze: „W Karpatach znajdujemy góry Babiemi zwane, z których jedna Babiejgóra, ma niby kształt olbrzymiej siedzącej baby, a lud zachował tu pamięć czci, którą jej oddawano, wiążąc ją z podaniami o Dziwożonach, zjawiających się w okolicy Babiejgóry.“ A Grabowski w dziele swem: Kraków i jego okolice (wydanie 4te) w dopisach na str 529 pisze: iż starzy Polacy wprost górę tę Babą zwali, szczególnie Marcin z Urzędowa, w swoim herbarzu na str. 155 tak ją mieni. Pod tą sarną nazwą znachodzimy ją w kalendarzu na r. 1608 w następującej zwrotce:
Kurzy się Baba, biorą postać lasy
Niezwykłą sobie, deszcz się nas nastraszy.
Sól zbytnie w beczce topnieje od rana;
Będzie odmiana.
