Sezonowa miłość/XXI
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Sezonowa miłość |
| Podtytuł | powieść współczesna |
| Wydawca | Gebethner i Wolff |
| Wydanie | drugie |
| Data wyd. | 1909 |
| Druk | W. L. Anczyc i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
— Puk!... Puk!...
Zerwała się Tuśka.
Zerwała się Pita.
— Proszę... niech pani wstaje. Lada chwila wzejdzie.
— Dobrze... zaraz...
Pełnemi rękoma, jak żniwiarka kłosy, tak ona odgarnia swe jasne włosy od twarzy. Chłód ją przeszywa. Lecz niema ochoty położyć się w ciepłe łóżko. Przeciwnie, aż drży cała od chęci wybiegnięcia przed dom i spotkania się z Porzyckim w chwili wschodzącego słońca.
— I to jeszcze! — myśli — i to zabiorę z sobą do Warszawy jako wspomnienie z tej wycieczki.
W nocy śniła o nim prawie ciągle. Zjawiał się jej na tle gór, to znów płynął ku niej po szafirowo zielonej głębi, cały spowity w srebrną drgającą łuskę. Nad ranem, gdy zbudził ją głos aktora, zdawało się jej, że śni tylko dalej — nic więcej.
Pita trochę zadąsana leżała w łóżku.
— Mamusiu!... — wyrzekła wreszcie cicho i widocznie siląc się na grzeczność — czy mamusia nie byłaby tak łaskawa, aby i mnie z sobą zabrać?
Po raz pierwszy Pita objawiała jakieś życzenie.
Do tej chwili na ulicy Wareckiej nie znano życzenia dzieci. One tylko grzecznie wypełniały życzenia rodziców.
Tuśka już ubrana, upudrowana, w żakiecie, w jakimś apokaliptycznym zwierzu, zarzuconym na ramiona i spiętym pod szyję, odwróciła się ku córce, siedzącej wśród koców i kołder.
— Nie — mogłabyś się przeziębić.
— Ja się ciepło ubiorę.
— Pito!... co to znaczy?
Tuśka zmarszczyła brwi i zmierzyła córkę ostrem spojrzeniem.
Lecz mała wytrzymała to spojrzenie ze zdumiewającą energią.
— Ja też chcę iść!...
To słowo »chcę« — przeraziło literalnie Tuśkę.
Był to jakby dalszy ciąg rozwichrzonych gestów i tego jakby rozluźnienia silnie zcementowanych dobrem wychowaniem manier Pity.
Lecz z sieni doleciał głos Porzyckiego:
— Pani Tuśko!... słońce nie będzie czekało!...
Tuśka zgasiła świecę i wyszła, zamykając za sobą drzwi na klucz.
Klucz wzięła do torebki i szła, ciągle zmieszana zachowaniem się Pity. Czuła, iż źle zrobiła, nie skarciwszy dziecka za niebywałe znalezienie się. Lecz — coś ją wstrzymywało. Coś niepojętego, a w głębi jej tak niewyraźnie nurtującego, iż zrozumieć nawet nie mogła.
W sieni spotyka Porzyckiego. Przeczuwa go raczej, bo ciemno jest zupełnie. On — bierze ją za rękę nerwowo, szybko, niecierpliwie, jakby doczekać się jej nie mógł.
— Dzień dobry!
— Dzień dobry!...
Tuśka ma wrażenie, jakby Porzycki wahał się, jakby chciał wzmocnić czemś to powitanie i zbiera ją lęk. Posuwa się ku drzwiom. Szuka nerwowo klamki. W trakcie tego czuje, że jego ramię próbuje otoczyć jej kibić. Zanim jednak to nastąpiło, Tuśka znajduje klamkę i otwiera drzwi od sieni.
Przenikliwy chłód owiewa ją całą.
Wchodzi w jakąś szarość dziwną, nikłą, bezjasną. Niebo, jak klosz szklany, pokrywa wszystko. Turnie aż sine, tak są szare i niewyraźne.
Odwraca się ku Porzyckiemu:
— Gdzież to słońce?...
— Czekało, aż pani wyjść raczy. Za chwilę podniosą kurtynę. Służę!...
Jest wyspany, zdrowy, widocznie zlany zimną wodą i pełen jakiejś nadziei. Aż bije to od niego i udziela się Tuśce. Chwyta ją pod rękę.
— En avant!... — woła z fantazyą.
Biegną pod górę po kamieniach, jak dwoje dzieci.
— Mało publiczności!...
— Tem lepiej...
Ucieszył się.
— Jaka pani dobra — dziękujemy pani!
— Kto — my?
— Ja... reżyser, i słońce — prymadonna.
Mają już wybiedz na szczyt ścieżki, skąd widać Morskie Oko.
Zatrzymuje ją i otula troskliwie. Zapina apokaliptyczne zwierzę, obciąga rękawy żakietu.
— Jak się to ubrało... — mówi — jak na spacer po Nowym Świecie. Przeziębi mi się, zachoruje.
Jest tyle czułości w jego głosie, że Tuśkę ogarnia nieznane jej uczucie.
Nikt do niej tak nigdy nie mówił.
Mąż zapytuje ją czasem: »Nie zimno ci?« — tonem obojętnym, zapinając szczelnie swoje palto pod szyję, ale któż zdoła oddać słodycz tego tonu, troszczącego się o nią, jak o małe dziecko?
— Nie, nie — ciepło mi!... dziękuję!
— A spało dobrze?
— Dobrze!
— A śniło o mnie?
Rumieniec oblewa twarz Tuśki.
— No... no...
— Tak!
— To ślicznie. A teraz — do słońca!...
I znów biegną, zlatują na dół, aż wreszcie zatrzymują się koło wielkich głazów, przy których drzemią trawy.
— Tu czekać będziemy.
Siadają oboje na głazie. Jego ręka wsparła się o kamień za jej plecami, tak, że łopatkami ona dotyka jego ramienia. Siedzą nieporuszeni, on trochę cofnięty za nią, wpatrzony w śliczną linię jej włosów.
Tuśka — patrzy.
Tak — teraz, gdy wypoczęła, widzi lepiej, jest podatniejsza do przyjęcia wrażeń.
A wrażenia te podwajają się z nadzwyczajną siłą.
Przede wszystkiem to, co widzi w tej chwili, jest zupełnie inne od tego, z czem zasnęła wczorajszego wieczora. Wczoraj Morskie Oko srebrzyło się, drgało bezustannie, rozigrane, ruchliwe, zaledwie po brzegach trochę nieruchome i powagę zachowujące. Dziś zda się być martwe, szklane, zaklęte w nieruchomość bajeczną. I tylko z głębiny zdają się wyrastać nowe turnie, skały, limby — wszystko zapadłe w głębie, przeczyste w odbiciu, bezbarwne i rozlane.
Tylko leciuchna mgła paruje ku górze, ptakiem się ściele, rozpina bezszumnie skrzydła, opada znów ku wodzie i niknie w tafli szklanej, nie pozostawiając nawet oparu, nie mając jej czystości.
Tuśka trochę zdziwiona zwraca się ku Porzyckiemu.
— Gdzież słońce?
— W naszych duszach — brzmi odpowiedź.
— Pan żartuje.
— Wcale nie. Mnie bez słońca dziś tak słonecznie, że mógłbym tu rozświetlić całe Tatry... A pani?... no!... odpowiedzieć! Być raz sobą, a nie drewnianym manekinem...
— Co pan chce, żebym mu powiedziała?
— Czy i jej słonecznie?
— Nie wiem.
— Ale ja wiem. Słonecznie jej, i ciepło, i miło, i dobrze. A kto to sprawił? On — bo stara się, aby ono wreszcie zrozumiało, że drewnem po świecie chodzić to życie marnować. Czemu ono jest takie?
Tuśka sama zaczyna się zastanawiać, dlaczego właściwie ona jest rzeczywiście taka »drewniana«.
— Taki u nas panuje ton!... — mówi wreszcie, pocierając czoło, jakby zbierała wspomnienia — wszyscy jesteśmy tacy... dzieci... mąż...
— To idzie od was... od rodziców, z góry. Czemu wy się nie kochacie?
— My?
— No — tak — wy. Cała wasza paczka.
— Ależ my się kochamy.
— Tak na chłodno. W drewniany sposób. I to się potem na dzieciach odbija.
Ton jego spoważniał.
— Skoro tak mówimy szczerze — zaczął znowu — to ja pani powiem wielką prawdę, tylko proszę się nie obrazić.
Wyprostowała się, jakby za nadejściem nieprzyjaciela.
— Jeśli to co nieprzyzwoitego...
— Tylko ludzie nieprzyzwoici widzą w rzeczach naturalnych nieprzyzwoitość. Więc niech pani słucha. Są różne dzieci... Dzieci serca, dzieci krwi, dzieci obowiązku. Te ostatnie są najbiedniejsze. Są — drewniane. Najszczęśliwsze są dzieci serca.
Zawiesił głos i dodał z prześliczną prostotą:
— Ja jestem dzieckiem serca!
— A ja?...
— Pani musiałaś być właśnie dzieckiem obowiązku z pewną nieznaczną domieszką krwi. Ale życie zatarło wszystko, i dziś pani dzieci są już czystemi dziećmi obowiązku. Dlatego są takie skryte, nieufne, milczące, obowiązkowe i grzeczne. Pani tego nie czuje? co?
Tuśka milczała chwilę.
— Może... — wyrzekła wreszcie — może pan ma i racyę, ale...
— Co ale? Pani powie, że tak lepiej? że żyć sercem nie warto? że oszczędza się dzieciom i sobie zawodów? Ależ pani jest po prostu ślepa! Pani nie wie, co to jest kochać i być kochanym — jakkolwiek... Czy w rodzinie, czy przy obcych, czy przez rzeczy martwe, czy przez takie słońce...
Ręką ukazał jej szczyty Mięguszowieckiej turni.
— O!... ja kocham to słońce i ono mnie kocha...
Tuśka podniosła oczy i spotkała się wzrokiem z tak wielkim czarem, że aż ku niemu zadrgało coś leciuchno w jej piersi.
Wędrowne, blade góry zarysowały się purpurową przepyszną linią na mleczno-białem niebie. Każda zasłona, każdy szczyt, obwiedziony purpurą, zdawał się opalem drogocennym, oprawnym w pasek gorejącego żelaza.
Poza tem ani śladu jeszcze słońca, tylko ten przebłysk purpurowy, gorący i krwawy.
— Widzi pani? Widzi pani?
— Tak!
Nie odpowiedziała mu jeszcze nic, kryjąc pół twarzy w futerko, choć wicher nie powiewał, a dookoła panowała taka uroczysta cisza, że dech w piersiach zamierał.
I w Tuśkę wstępuje przeświadczenie, że stanie się coś wielkiego, coś pięknego, coś, przed czem przechodziła życie całe nie wiedząc, że można wziąć udział w takiej wielkiej chwili.
Wziąć udział!
Bo Tuśka nie czuje się być »widzem« — ona sama niejako budzi się razem z tem dźwigającem się słońcem i bramuje się tak purpurą linii, jak owe wirchy wysoko na tle lekko krwawiącego się już nieba.
W tej chwili dopiero dostrzegła Tuśka, że to, co brała za zatopienie się w szarości i bieli — to był szron, który krystalicznie pokrył mchy, kosodrzewinę, limby, upłazy — wszystko. I nagle rozczerwieniło się niebo, a od Żabiego ptakiem o szafirowem sercu i brylantowych skrzydłach wzbiło się z przerażającą szybkością słońce.
— O!... — zawołała mimowoli Tuśka.
Przechyliła w tył głowę i piła te promienie, które zaczynały gnać cienie jakieś, nagle wykwitłe plamami po stokach gór. Cienie te osuwały się ku wodzie, i wpadając w nią, nadawały jej coraz wspanialszą, coraz czarniejszą barwę...
Ręka Porzyckiego chwyta rękę Tuśki.
— Patrz! patrz!...
Jakby od góry, od tych skrzydeł słonecznych nagle wstrząśniętych, sypie się deszcz brylantów na skały. Migoce się, zapala się, gra szafirem, rubinem, szmaragdem, tęczą. To szron topnieje i rosą wszystko ocieka. Brylanty te zaczynają spływać strumykami migocącymi ku wodzie i oto woda już zupełnie czarna — porusza się — żyje...
Lekko, leciuchno marszczą się fale.
Zaklęte, ciche, nieruchome odbicie skał, limb, smereków, upłazów, mąci się i ginie. Natomiast brylanty rosy wypływają na załamach fal.
Łuska świetlana, srebrna, drżąca zaczyna płynąć ku Tuśce, jakby zapędzana niewidzialnem wiosłem, lub podmuchem anielskiego skrzydła.
Do jej stóp... do jej stóp...
| . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
Pochyla się ku niej Porzycki.
— No... kocha słońce?...
W oczach jego migocą takie same brylanty, jak na powierzchni wody.
Uśmiecha się do niego, do tych słonecznych piękności, które drgają w głębi jego źrenic.
— A jego kocha?... — pyta dalej Porzycki.
Przymyka oczy — nie odpowiada.
On nie nalega — powstaje nawet z kamienia i patrzy jeszcze chwilę na wodę.
Tuśka w tej chwili doznaje wrażenia, że zadał jej to pytanie ostatnie bezwiednie prawie...
— Chodźmy! — mówi Porzycki, podając jej ramię — co najpiękniejsze jużeśmy widzieli.
Tuśka powstaje i opuszcza Morskie Oko, nie oglądając się poza siebie. Czyni to dlatego, ażeby udowodnić przed sobą, iż ta chwila nie jest znów tą wielką chwilą jej życia.
A przecież...
W milczeniu dochodzą do hotelu, przed którym panuje cisza zupełna.
Wchodzą do sieni, i już przy drzwiach, prowadzących do pokoju zajmowanego przez Pitę i Tuśkę, zatrzymują się.
— Bardzo pani senna? — pyta troskliwie Porzycki.
— Nie! — mówi trochę rozczarowana.
Jest tak rozkołysana, rozbrylantowana, że to nawet ciepłe troszczenie się o jej stan fizyczny, tak miłe poprzednio, wytrąca ją z równowagi.
— Za pół godziny możemy jechać? prawda?
— Tak — możemy! — odpowiada machinalnie.
Odwraca się, ażeby włożyć klucze w zamek, gdy nagle czuje, że Porzycki zbliżył się i ustami przylgnął do jej włosów, wysoko podniesionych na karku i odsłonionych pomiędzy futerkiem boa a rondem kapelusza.
Przerażona, wstrząśnięta do głębi, przekręca klucz, otwiera drzwi i wpada do wnętrza pokoju.
Z poza drzwi słyszy jego głos:
— A więc za pół godziny?...
Chce odwrócić się, powiedzieć mu jakieś słowo rozżalenia, gniewu, ale spotyka się z oczyma Pity, która ubrana, umyta, uczesana siedzi przy stole, otulona pledem.
Te oczy mają w sobie tyle nieokreślonego wyrazu, iż Tuśka rzuca w stronę sieni grzeczne i obłudne:
— Tak! za pół godziny!... Dziękuję panu!...
