Słownik prawdy i zdrowego rozsądku/Krytyka

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Kazimierz Bartoszewicz
Tytuł	Słownik prawdy i zdrowego rozsądku
Data wyd.	1905
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Inne	K – wykaz haseł K – całość
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku

›››

[61]

 Krytyka wówczas jest tylko dobrze widziana, jeżeli nie jest krytyką a pochlebstwem. Krytyka sprawiedliwa nigdy nie zadowoli krytykowanego. „Trudniej napisać, niż krytykować“ — frazes codzień spotykany, a przecież dziwna rzecz, że piszących mamy więcej niż potrzeba, a dobrych krytyków na palcach policzyć można. Krasicki powiedział: „prawdziwa cnota krytyk się nie boi“ — musi przeto mało być dziś prawdziwej cnoty, gdyż prawie wszyscy boją się krytyki. Jeżeli autor mówi do ciebie: napisz krytykę mojej książki, — to znaczy: przyjacielu, napisz dla mnie reklamę. Któryś ze satyryków powiedział, że krytycy są celnikami: przy rewizji puszczają z ukłonami wielkich panów literatury, na kontrabandę dobrych przyjaciół patrzą przez palce, a rewidują ostro tylko ludzi obojętnych sobie lub nieznanych. Za dni naszych przybyły jeszcze dwa rodzaje krytyki literackiej: pierwszy to ordynarne wymyślanie, którem posługują się jednostki o zgniłych sercach i spaczonych umysłach, — drugi rodzaj to: milczenie; taktyki milczenia trzymają się „sumienni“ krytycy względem pisarzy, o których dobrze napisać nie chcą, a źle nie mogą. Boileau (w przekładzie Gorczyczewskiego) twierdził:

Gdy krytyk na me pisma żółć piórem wyleje,
Ma-li słuszność? korzystam, błądzi? to śmieję.

Dzisiejsi krytycy, zwłaszcza teatralni, muzyczni i dzieł sztuki plastycznej, mają gotowe słowniki frazesów. Nieznany autor napisał do nich komentarz, w którym między innemi czytamy: „Obrazy odznaczające się wielką inteligencją“, są to obrazy, w których piękność tak głęboko ukrywa się za inteligencją, że jej odszukać nie sposób. Artysta takim obrazem dowodzi, że wie o co mu idzie, tylko tego wymalować nie potrafi. „Przedziwny w kolorycie“ mówi się o artyście, który kiepsko rysuje — a „poprawny w rysunku“ o takim, co marnie maluje. Jeżeli malarz nie tęgo i rysuje i maluje, a treści jego obrazu zrozumieć niepodobna, to pisze się, że „potężny duch artysty nie może jeszcze znależć dla siebie „odpowiedniej formy“.

[62] [63]

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Kazimierz Bartoszewicz.