Słownik etymologiczny języka polskiego/konopie
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
konopie, dziś jedynie tak używane, jako zbiorowe, w liczbie mnogiej; w 15. w. jest i konop (rodzaju żeńskiego, czy męskiego?; por. bułg. konop); jest w 16. w. i konopia, rus. konopla. Słowo europejskie, z p (u Słowian; niem. hanaf z pierwotnego kanap-, jeszcze na wieki przed Chr. pożyczone, od Słowian?; lit. kanapēs, ale i bez pierwszego a: knape, prus. knapios, czy też ze słow. zapożyczone?; razi forma bez a; łac. średniowieczne canapus, cannapis), i z b, grec. kannabios (stąd łac. cannabis); jest i w perskiem (kanab) i w ormiańskiem (kanap). Herodot pierwszy, opisując zwyczaje Scytów, opowiada o konopiach i ich odurzającym dymie, w czem się Scytowie parzą; widocznie od Scytów rozeszła się nazwa wraz z uprawą po całej Europie, ale Scytowie sami przejęli nazwę kannabis od Finów (w najszerszem tej nazwa znaczeniu); to prafińskie kanabis ma być złożeniem z czeremiskiego kene (kine, ‘konopie’), mordowskiego kantf i kant, i z syrjańskiego pisz (‘konopie’), wotjackiego pisz, pesz (stąd i nazwa rzeczki Peczory, od syrjańskiego petszòr, ‘pokrzywa’, jaką tam konopie zastąpiono, dla klimatu; por. rozprawkę H. Jacobsohna w getyngskich Wiadomościach 1918 r.); takie złożenie razi jednak niezwykłością. Od konopi przezwano ptaszki i rośliny wszelakie: konopka, konopnik itd. (dla ‘makolągwy’ i i.); przymiotnik konopny, nie konoplany z ruskiem pl. Druga nazwa p. pienka.
