Na spustoszenie Podola przez Tatarów

	<<< Dane tekstu >>>
Autor	Jan Kochanowski
Tytuł	Na spustoszenie Podola przez Talarów
Pochodzenie	Klejnoty poezji staropolskiej
Redaktor	Gustaw Bolesław Baumfeld
Wydawca	Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie
Data wyd.	1919
Druk	Drukarnia Naukowa
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Inne	Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI ; Cała antologia; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI
	Indeks stron

›››

JAN KOCHANOWSKI.

NA SPUSTOSZENIE PODOLA PRZEZ TATARÓW.

Wieczna sromota i nienagrodzona
Szkoda, Polaku! ziemia spustoszona
Podolska leży, a pohaniec sprośny,
Nad Niestrem leżąc, dzieli łup żałośny!

Niewierny Turczyn psy zapuścił swoje,
Którzy zagnali piękne łanie twoje
Z dziećmi pospołu: a niemasz nadzieje,
By kiedy miały nawiedzić swe knieje.

Jedny za Dunaj Turkom zaprzedano,
Drugie do Hordy dalekiej zagnano;
Córy szlacheckie (żal sie, mocny Boże)
Psom bisurmańskim brzydkie ścielą łoże.

Zbójce (niestety), zbójce nas wojują,
Którzy ani miast ani wsi budują,
Pod kotarzami tylko w polach siedzą, —
A nas nierządne, ach, nierządne, jedzą!

Tak odbieżałe stado więc drapają
Rozbójce wilcy, gdy po woli mają,
Że ani pasterz nad owcami chodzi
Ani ostrożnych psów za sobą wodzi.

Jakiego serca Turkowi dodamy,
Jeśli tak lekkim ludziom nie zdołamy?
Ledwieć nam i tak króla nie podawa,
Kto się przypatrzy, mało nie dostawa.

Zetrzy sen z oczu a czuj wczas o sobie,
Cny Lachu! kto wie, jemu czyli tobie
Szczęście chce służyć? a dokąd wyroku
Mars nie uczyni, nie ustępuj kroku!

A teraz k temu obróć myśli swoje,
Jakobyć szkody nieprzyjaciel twoje
Krwią swą nagrodził i omył tę zmazę,
Którą dziś niesiesz prze swej ziemie skazę.

Wsiadamy? Czy nas półmiski trzymają?
Biedne półmiski, czego te czekają?
To pan i jadać na śrzebrze godniejszy,
Komu żelazny Mars będzie chętniejszy.

Skujmy talerze na talary, skujmy,
A żołnierzowi pieniądze gotujmy!
Inszy to darmo po drogach miotali,
A my nie damy, bychmy w cale trwali?

Dajmy, a naprzód dajmy; sami siebie
Ku gwałtowniejszej chowajmy potrzebie.
Tarczej, niż piersi, pierwej nastawiają,
Poźno puklerza przebici macają.

Cieszy mię ten rym: Polak mądr po szkodzie;
Lecz, jeśli prawda i z tego nas zbodzie,
Nową przypowieść Polak sobie kupi:
Że i przed szkodą i po szkodzie głupi!

(1575)^[1].

↑ Na spustoszenie Podola przez Tatarów. Pieśń, napisana przez Kochanowskiego z powodu napadu Tatarów podczas bezkrólewia po Henryku Walezym: Tatarzy uprowadzili dziesiątki tysięcy jeńców i mnóstwo łupów. Pieśń ta kilkakrotnie potem naśladowana była przez innych poetów przy podobnych okazjach.
Łanie — niewiasty polskie (zagnane w jasyr); pod kotarzami pod namiotami (kotarami) tatarskiemi; odbieżałe — odbieżane, opuszczone; ten rym — to przysłowie: z tego nas zbodzie — i tej prawdy nas pozbawi.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Jan Kochanowski.

[1] Na spustoszenie Podola przez Tatarów. Pieśń, napisana przez Kochanowskiego z powodu napadu Tatarów podczas bezkrólewia po Henryku Walezym: Tatarzy uprowadzili dziesiątki tysięcy jeńców i mnóstwo łupów. Pieśń ta kilkakrotnie potem naśladowana była przez innych poetów przy podobnych okazjach.
Łanie — niewiasty polskie (zagnane w jasyr); pod kotarzami pod namiotami (kotarami) tatarskiemi; odbieżałe — odbieżane, opuszczone; ten rym — to przysłowie: z tego nas zbodzie — i tej prawdy nas pozbawi.

[1]