Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi/XIV

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Karol Mátyás
Tytuł Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi
Pochodzenie Lud. Organ Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie, 1895, 1896, 1897, 1903, 1904
Redaktor Antoni Kalina; Karol Potkański, Seweryn Udziela
Wydawca Towarzystwo Ludoznawcze
Data wyd. 1895-1904
Druk „Drukarnia Polska“; Drukarnia Ludowa; Drukarnia W. A. Szyjkowskiego; Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego
Miejsce wyd. Lwów; Kraków
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron


XIV. GMINA DRUSZKÓW PUSTY.
A. Wieś Druszków pusty.

Właściwie Dróżków pusty, chociaż obok dwóch powyższych pisowni znaleźć można w aktach i na dawnych tablicach gminnych Drużków i Drószków pusty.
Nazwę wyprowadzają od słów „droga,“, „dróżki“. Góra, na której leży obecnie wioska, pokryta była w dawnych czasach całkowicie dużym lasem, przez którego środek przechodziła droga uczęszczana więcej przez pieszych podróżnych, niż fury, było to najbliższe połączenie miasta Nowego Sącza z Bochnią. Ludzie dla skrócenia sobie drogi szli tędy, a w ustach ich były często słowa: „Chodźmy na dróżki! pójdziemy na dróżki“ tz. na bliższe drogi. Może też przez tę górę przechodziła inna drożyna lub droga opisana miała odnogi, dość, że stąd poszła nazwa późniejszej osady na górze. Przymiotnik „pusty“ dodano osadzie po wielkiej cholerze, która wyludniła ją tak, że jeden nie został człowiek.
Jak tradycya sięga, w drugiej połowie XVIII wieku właścicielem Druszkowa pustego był niejaki Leszczyński, który w gniewie przebić miał widłami w polu księdza z Wojakowej (parafia), gdy przyjechał po należną mu dziesięcinę i chciał brać co dziesiątą kopę z pola. Pszenica była bardzo piękna, Leszczyńskiemu żał jej było, nie pozwolił jej zabierać, ksiądz znów upierał się przy prawie swojem, Leszczyński wpadł w furyą i przebił widłami księdza. Nazwiska księdza nikt nie pamięta.
Potem były dobra Druszków pusty własnością Jacentego Dobrzańskiego, od niego dzierżawił je przez lat kilkanaście hr. Artur Poniński, który zostawił po sobie u ludu bardzo dobrą pamięć, bo był mu prawdziwym ojcem, następnie przeszły w ręce synów Dobrzańskiego, od nich zaś do rodziny Rogoyskich.
Wieś bardzo mała (27 numerów)[1] i rozrzucona ciągnie się od północnego wschodu ku południowemu zachodowi.

B. Przysiołki i osady.

1. Burdak, osada licząca 4 chałupy. Dawniej był tu mały kościółek św. Małgorzaty, obecnie stoi na jego miejscu karczma. Obok kościółka stała dawniej gorzelnia, bywały tam częste bitki i burdy, stąd nazwa burdak.
2. Grabie, przysiołek (9 chałup), bo rosły tam niegdyś graby.

C. Zagrody.

1. Koziny, dwie zagrody na pagórkach dawniej pokrytych zaroślami, w których wypasano stada kóz.
2. Miszczakówka, ponieważ mieszkał tam dawniej włościanin Miszczak.
3. Nakielnówka od dawnego właściciela chłopa nazwiskiem Nakielny.
4. Prewenda, dom i grunt ofiarowany kościołowi przez któregoś z właścicieli dóbr Druszków pusty jako wynagrodzenie za nabożeństwa odprawiane w kościółku na Burdaku.
5. Skórówka od dawnego właściciela chłopa nazw. Skóra.

D. Role.
01.   Dział, dawniej grunta dworskie, które stanowiły jedną całość, później zaś rozdzielone między chłopów.
02.   Koziny, grunta j. w. C. lp. 1.
03.   Lzy, grunta północne, które wśród obszarów leśnych nie były zarośnięte, robota tam szła lzy (lżej), bo nie trzeba było karczować pniaków na rolę.
04.   Łazki, ponieważ tam były wielkie łazy, które w części do dziś dnia się utrzymały.
05.   Łeb, bo grunt jest okrągły.
06.   Ogon, bo grunt jest wąski a długi.
Dwa te kawałki gruntu ornego (lp. 5. i 6.) łączy wąski pasek łąki, zwany szyją. (p. niżej E. lp. 3.).
07.   Pośrednice, pola pośredniczące między gruntami gminy Druszków pusty a gruntami gminy Kąty.
08.   Za dąbkami, ponieważ grunta te od wsi przedzielały dęby, których dziś już niema.
09.   Za gumnami, grunta leżące za gumnami dworskiemi.
E. Łąki.
01.   Doły, łąki położone w dolinie. Części ich noszą następujące nazwy:
02.   Pagórki, bo leżą na pagórku.
03.   Szyja, bo jest to wąski pasek łąki, łączący dwa orne pola, z których jedno zwą łeb“, a drugie ogon“ (p. wyżej D. lp. 5. 6.





  1. Według spisu ludności z r. 1891.





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Karol Mátyás.