Encyklopedja Kościelna/Exorcyzm
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Exorcyzm (z greckiego ἐξορκισμιος — zaklęcie, od ὄρκος — przysięga) jest to uroczyste zaklęcie czarta, uczynione w imię Trójcy Przenajświętszej, a osobliwie w Imię Jezusa Chrystusa, aby nie szkodził ludziom. Powszechna jest teologów nauka, oparta na Ojcach śś. i odwieczniej praktyce Kościoła, że zły duch do każdego stworzenia boskiego, w celu szkodzenia zbawieniu naszemu, przyczepić się może. Otoż, dla odpędzenia szatana i jego zasadzek, Kościół exorcyzmuje i poświęca różne rzeczy. W trzech mianowicie razach Kościół to czyni: przy wypędzaniu czarta z opętanych (ob.), przy katechumenach (ob.) i przy poświęcaniu niektórych przedmiotów, jak soli, wody, oliwy. Exorcyzm w słowach swoich zawiera albo prośbę do Boga o oddalenie zasadzek szatańskich, albo też rozkaz do djabła, ażeby ustąpił. Niekiedy też to zaklęcie, podług nauki Suareza, może się wprost odnosić do nierozumnych stworzeń: nie dla tego, ażeby one ten rozkaz pojmowały, ale że Pan Bóg da im skuteczność na to zaklęcie, tak, jako Chrystus (Mat. VIII 26) rozkazał wiatrom i morzu, i stało się uciszenie wielkie. Skuteczność exorcyzmów zależy nie od samego exorcyzmu, jak w sakramentach, ale od exorcyzmującego (ex opere operantis), jak w ogóle w sakramentaljach (ob.), do których i exorcyzmy się liczą: za dowód służy odpowiedź Chrystusa, dana jego uczniom, dla czego djabła z opętanego wyrzucić nie mogli (Mat. XVII 20); lubo i to prawda, że same słowa tych zaklęć, przez Kościół postanowione, mają w sobie moc pewną. Prywatnie exorcyzmować może każdy wierny, uroczyście zaś tylko słudzy Kościoła na to ustanowieni i za wyraźnem pozwoleniem biskupa. Cf. S. Liguori, Theol. moral, lib. 3, 193, App. ad n. IV. Formy i ocenienienie exorcyzmow zawierają się w Rytuale i Pontyfikale. Cf. art. Energumeni. X. S. J.
