Strona:Z powodu jubileuszu profesora Duchińskiego.pdf/29

20

Słowian południowych. Są w nim także w dość znacznej ilości wyrazy obce nie-słowiańskiego pochodzenia; ale stałego wpływu obcego na fonetykę żywą czyli na wymawianie oraz na budowę języka morfologiczną i syntaktyczną nawet najstaranniejsze badanie nie wyśledzi. Ta sama suma obcych elementów znajdzie się także w innych językach słowiańskich. Przedewszystkiem język polski, który p. D. uważa za najbardziéj słowiański, zdradza bardzo zasadniczy obcy wpływ w utracie pierwotnego słowiańskiego akcentu przenośnego, zachowanego np. przez całą grupę ruską języków słowiańskich (w téj liczbie przez język wielkoruski). Na tej samej zasadzie, co w języku polskim, możnaby przypuszczać obcy wpływ w językach łużyckich, w języku czeskim, słowackim itd. Czy jednak istotnie zatrata akcentu ruchomego i przykucie akcentu do pewnej zgłoski wyrazu (np. w polskim do przedostatniej, w czeskim do pierwszej od początku itp.) jest skutkiem wpływu obcego, nie podobna rozstrzygnąć, chociaż trudno nie zwrócić uwagi na tę okoliczność, że podobny akcent, stale związany z pewnemi głoskami wyrazu, charakteryzuje własnie języki „turańskie“, fińskie i turecko-ałtajskie.
 Widzimy tedy, że ze swoim językiem cerkiewno-słowiańskim, narzuconym nibyto wraz z chrześcijaństwem „Turańczykom“ Europy wschodniéj, p. D. wybrał się bardzo nie nie w porę.

 Metoda wykładu p. D-go, tj. sam sposób wiązania dowodzeń z twierdzeniami, godną jest najzupełniej samych tylko co potrąconych dowodów. Sposób ten polega na bezustannem wmawianiu w czytelnika, na podobieństwo tego, jak robią pewne kumoszki, niemogące na poparcie swoich „głębokich przekonań“ przytoczyć czego innego oprócz uroczystego zapewnienia, że to jest prawdą i że one w tę prawdę wierzą. P. Duchiński powtórzy jedno i to samo jakie sto razy i sądzi, że po tak uporczywem zapewnieniu o prawdzie oczywistych niemożliwości każdy czytelnik powinien uchylić głowę przed nieubłaganą logiką i przekonywającą