Już oto pod misternym i pędzlem i dłotem.
Nowym się martwe zwłoki wskrzeszają żywotem:
Każdy w swéj dobie stoi; a kędy wzrok padnie,
Łatwo oko, kto to był; myśl, co zrobił, zgadnie.
Muzo! któréj łaskawe berło Stanisława
Wolny przystęp do domu pana twego dawa,
Wnidź tu na chwilę (wszak eś ty córka pamięci),
A uspokój ciekawe ludu tego chęci.
Oto ten, co w koronie stalnym kordem włada,
A pierwszym go być królem bitny Lach powiada,
Waleczny Chrobry,[1] gdzie się żelazem zamierzył,
Od Dniepra aż za Odrę państwo swe rozszerzył.
Szczęśliwy, by przez żwawe następców niezgody
W różne ręce podbite nie poszły narody,
A sroga wnuków zawiść wypadszy ze szranków,
Z jednego wielu słabych nie zrobiła panków[2].
Stąd owa ustawiczna miedzy bracią wrzawa,
Stąd berło do obcego przeszło Wencesława;[3]
I tyle lat koronę na cnych Piastów głowie,
Złożoną na swym panu ujrzeli Czechowie.
- ↑ Nie od Ottona III Cesarza wziął koronę, ale ją sam sobie włożył roku 1024 jako się to pokazuje z wielu pisarzów starożytnych i nowych.
- ↑ Bolesław Krzywousty, praprawnuk Chrobrego, podzieliwszy państwo swe między synów, dał pochop kłótniom, przez wiele lat między następcami trwającym.
- ↑ Syn Ottokara czeskiego, a zięć Przemysława II króla polskiego, który tytuł królewski wskrzesił r. 1295.
dziéć w tym gmachu, cokolwiek dowcipna ręka najpiękniejszego w marmurze, kamieniach, miedzi, drzewie, malowaniach, oczom ukazać może.
Ponieważ szczupłość miejsca wszystkich zgoła królów i książąt pomieścić nie dozwoliła; tych tylko obrazy dokoła są wystawione, których wiersz porządnie jednego po drugim opiewa; innych imiona są wyryte na marmurze; pod każdym napisany jest rok zejścia, a z tyłu na blachach miedzianych, na których są malowane portrety, krótko zebrane życie z wyrażeniem dzieł znakomitych. Nad kominem z marmuru Verde Antiquo kształtnie wykowanym, stoi portret panującego Króla Jegomości, z napisem u wierzchu, REGUM MEMORIAE DICAVIT STANISLAUS AUGUSTUS MONUMENTUM HOCCE. Anno MDCCLXXI. Naprzeciwko portretu królewskiego, wyżéj wielkiego zwierciadła i zegaru, dwa geniusze zwyczajnie przy pieczęciach królewskich zażywane, z białego marmuru ryte trzymają herby J. K. Mości i Rzeczypospolitéj: na suficie odmalowana jest wieczność w postaci dziewiczéj, trzymająca wieniec gwiazdowy; a naokoło jéj geniusze nauk, które pamięć zmarłych królów podają potomności, jako to: Historya, Poetyka, Snycerstwo, Malarstwo, etc.
