Strona:Tadeusz Kryspin Jackowski - Przyszłość naszego ziemiaństwa w Wielkopolsce.pdf/8

 Tymczasem znam ludzi, którzy z pogodnym umysłem pieniądze pożyczone w majątek kładą, na tem tylko rozumowaniu oparci, że ziemia to wszystko musi zapłacić. Tak samo mawiali poprzednicy nasi, którzy stawiali kosztowne budynki co było swego czasu ulubioną „melioracyą”, a potem często wsie paradnie odbudowane sprzedawać musieli. Dziś co do budynków nie popełniamy błędów tak częstych, ale dalecy jesteśmy od całkiem racyonalnego lokowania pieniędzy w gospodarstwie. Zbyt wiele zaufania mamy jeszcze do szablonowych przepisów. Ileż to n. p. naszych pieniędzy przepadło na kupno drogiej a bogatej w protein paszy, zanim teoretycy zdecydowali się przyznać, że w przeważnej ilości wypadków ten sam cel osiągnąć można znacznie tańszemi węglowodanami! Trzeba być surowym sędzią swych własnych zamiarów, szczególnie planów nam sympatycznych; jest to pewny sposób do uniknięcia strat z fałszywej lokacyi kapitału, tem groźniejszych, jeżeli chodzi o kapitał pożyczony. Temu tylko godzi się obdłużać majątek na poprawę gospodarstwa, kto kontroluje zysk z każdego włożonego w nie grosza, i to kontroluje stale na mocy porządnie prowadzonych książek, oraz prób urządzanych w polu i podwórzu.
 Kto się od tych obowiązków względem siebie i rodziny nie uchyla, temu podniesienie się cen ziemi a przez to i kredytu może przynieść znaczne korzyści.
 Dowodem tego jest przeobrażenie się naszych majątków ziemskich wskutek poczynionych racyonalnie nakładów. I tak wydrenowanie jest przyczyną, że sprzęty nie zależą już w tym stopniu co dawniej od kaprysów pogody, więc przyszłość gospodarza stała się pewniejszą. Wskutek używania sztucznych nawozów zboża lepiej sypią, więc chociaż ceny są i będą śre-