Strona:PL Stanisław Brzozowski - Pamiętnik.djvu/198

 Str. 76, ust. 2. Rolland Romain, autor przełożonej obecnie już na polskie powieści francuskiej p. t. Jan Krzysztof, nagrodzony w roku bieżącym przez Akademię francuską.
 „Powinienem, jest to moim obowiązkiem napisać książkę w obronie Taine’a“. W cyklu monografii, którego projekt wyłonił się w kilka tygodni później u Brzozowskiego, jak o tem będzie jeszcze niżej w przypisku do str. 154 i 155 mowa, zamierzał autor jeden tomik poświęcić Taine’owi. „Jeden z tematów do moich tomików — pisał w liście z 26. I. 1911. — byłby Taine i jego ostatni krytycy. W zasadzie całą siłą pro Taine’a.
 Str. 79, ust. 1. F. H. Myers — patrz wyżej przypisek do str. 66.
 Str. 79, ust. 2. Włoch S. Minocchi i Anglik G. Tyrrel, wybitni przedstawiciele modernizmu katolickiego. G. Tyrrel jest autorem polemicznego dzieła przeciwko kardynałowi Mercierowi wymierzonego p. t. Medievalizm, oraz słynnej książki p. t. „Through Scylla and Charybdis, którą Brzozowski znał w oryginale, gdyż cytuje ją w „Głosach wśród nocy“ na str. 17. — Czytelnik nie znający języka angielskiego korzystać może z przekładu niemieckiego w wydaniu E. Diederichsa w Jenie p. t. Zwichsen Scylla und Charybdis. — Tamże wydana została również w przekładzie niemieckim wybitna książka włoskiego modernisty G. Prezzoliniego p. t. „Wesen, Geschichte und Ziele des Modernismus“. Giuseppe Prezzolini jest autorem dobrze informującego dziełka „Cos’ é il modernisto? (1908). — Znakomitą i ze stanowiska prawowiernego katolickiego wyczerpująco i krytycznie nowy prąd religijny w katolicyzmie przedstawiającą książką jest dzieło niemieckiego profesora dogmatyki dra Antoniego Gislera p. t. „Der Modernismus“. (1912. Verlagsanstalt Benziger & Co. A. G.) Z A much abused letter, dzieła G. Tyrrela, o którem Brzozowski na tem miejscu jako sobie nieznanem wspomina, pozwalamy sobie tu przytoczyć jeden ustęp, zawierający idee z kręgu zagadnień religijnych przez Brzozowskiego niejednokrotnie tak w „Pamiętniku“ jak i gdzieindziej poruszanych. Pewne pokrewieństwo poglądów nie da się bowiem zaprzeczyć.
 „Musimy przyjąć, że Credo (kościoła) zawiera wyniki doświadczeń religijnych sporej części ludzkości i długiego jej okresu, że przedstawia obraz absolutu — obraz wiarą ogarnianego świata nadprzyrodzonego, jakoteż stosunków człowieka do wszechświata — i że obraz ten posiada pewną praktyczną prawdziwość jako prawidło postępo-