Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/091

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i polepszenie stanu chorego, tak zwane remisje i ekzacerbacje. Jeżeli remisje są na tyle znaczne, że w ciągu ich trwania zanikają prawie wszystkie objawy choroby, to następujące po nich ekzacerbacje przybierają charakter mniej lub więcej typowych ataków. Zasadnicze te okresy w zatruciach występują w dość wyraźnych formach. Przedewszystkiem zatrucia mogą być zarówno ostre jak i chroniczne. W powolnem zatruciu nagromadzającemi się stopniowo małemi dawkami, albo w razie stałej obecności bardzo nieznacznej ilości trucizny w otoczeniu, spotykamy zwykle zasłabnięcie chroniczne, lub nagłe powstanie zatrucia ostrego po upływie pewnego okresu wylegania. W większości wypadków w zatruciach ostrych okres wylęgania bywa tak krótki, że prawie nie istnieje. Wyraźny okres wylęgania jest zasadniczą cechą zatruć powstałych wskutek nagromadzenia w ustroju trucizn obecnych w otoczeniu w stężeniu bardzo nieznacznem, na co potrzeba pewnego czasu, od kilku sekund do wielu tygodni i nawet miesięcy.

§ 58. Ogólna symptomatologja zatruć.

Zdolności do takiego stopniowego nagromadzenia się w organizmie posiadają liczne środki bojowe, naprzykład wszystkie drażniące (lakrymatory, sternity) oraz znaczna część trucizn skórnych. Drugą grupą środków, działających po upływie dłuższego czasu po dostarczeniu ich do ustroju, są tak zw. trucizny przemiany materji. Trzecią grupę stanowią wszystkie typowe zatrucia chroniczne, dla których ścisłe określenie chwili ich powstawania bywa zazwyczaj rzeczą niewykonalną, jak np. w zatruciu rtęcią lub ołowiem.
Okres zwiastunów w chorobach powstałych wskutek zatrucia jest niewyraźny, a nawet zwykle zmniejsza się do zera, ponieważ typowe objawy występują odrazu. Okres wzrastania istnieje zawsze, a zasadniczą cechą jego jest przewaga zjawisk podrażnienia. Dlatego też z punktu widzenia toksykologicznego nazywamy okres ten „okresem podrażnień“. Wskutek podrażnienia występuje wzmożenie czynności niektórych tkanek, a przedewszystkiem mięśni, skąd powstają kurcze, następnie i gruczołów, wyrażające się w zwiększeniu ilości wydzieliny. Najwrażliwszym jest oczywiście układ nerwowy, którego podrażnienie pociąga za sobą bądźto kurcze i wzmożenie czynności gruczołów, bądź też takie podniesienie wrażliwości, że każde podrażnienie zewnętrzne, prawie niedostrzegalne w stanie normalnym, wywołuje zjawiska