Strona:PL Jerzy Żuławski - Przed zwierciadłem prawdy.djvu/311

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

pędu do szukania zasady apodyktyczności, żądamy od poglądu na świat, aby by powszechny, zarówno w teorerycznem, jak praktycznem znaczeniu. To jest chcemy nie tylko, aby obejmował i tłumaczył lub czynił apodyktycznemi wszystkie zjawiska dostępne naszemu poznaniu, lecz także aby mógł się stać zasadą naszego postępowania w każdym wypadku życia. Otóż solipsyzm tym warunkom nie odpowiada, i dla tego nie może być poglądem na świat. Nie odpowiada warunkowi pierwszemu z powodu niedostrzeganej a raczej pomijanej zazwyczaj, lecz nader ważnej luki, o której wspomnę, mówiąc o teoretycznej wartości solipsyzmu. Co do drugiego warunku, to jest rzeczą jasną, że solipsyzm nie może się stać nigdy zasadą postępowania — już nie dla tego, że wiódłyby do najskrajniejszego egoizmu, bo egoizm może być także życiową zasadą, — ale wprost dla tego, że niema w nim miejsca na pojęcie postępowania wogóle
Ale to, jak powiedziałem, jest wzgląd czysto praktyczny, a praktyczne względy w filozofji nie są rozstrzygające. Może solipsyzm niebyć poglądem na świat, a mimo to ostać się jako teorja poznawania. My jednak nie możemy się