Nie dbam, jaka spadnie kara:
Mina, Sybir, lub kajdany.
Zawsze ja, wierny poddany.
Pracować będę dla cara!?
(Mickiewicz.)
Płaton, metropolita moskiewski, w swoim katechizmie (Prawosławnoje Uczenie) mówi o carze rosyjskim, że „żadnemu prawu ludzkiemu niepodlega“ (jako nikakomu zakonu czełowieczeskomu niepodleżaszczaho). To właśnie objaśnia, dlaczego takie sprawy kryminalne, jak Katarzyny II o zamordowanie Piotra III i sprawa Aleksandra I o uduszenie ojca jego Pawła I, w następstwie swoim inny obrót wzięły, niż, gdyby poddane były pod sąd kryminalny, jakby to wypadało. Owszem: sprawczyni morderstwa Piotra III została carową i ogłoszona przez Senat „wielką mądrą matką ojczyzny (Engelhardt, str. 130), a zbrodniarze, co zamordowali Piotra III, ponieważ to uczynili z polecenia carowej, jakby za czyn znakomity, zostali znakomicie wynagrodzeni. (Wykaz nagród, ob. Sołowjow, XXV, 126). Aleksander I zaś, po trupie uduszonego ojca Pawła I, prześlizgnąwszy się na tron carski (Alexandre, en montant sur le thrône, sentit son pied glisser dans le sang de son père. Vid. Révélation sur la politique russe par Marc Fournier, str. 24), został przezwany „błogosławionym“ (błażennoj pamiati) i tych, którzy udusili Pawła I, wyniósł na najwyższe dostojeństwa,[1] a Beningsena w Tylży, nie wstydził się
- ↑ Później usunął hrabiego Palhena, ale zmuszony do tego. Oddalenie Palhena ks. Ad. Czartoryski snać umyślnie, bo wiedział, jak to się stało, bo stało się przy nim, opowiedział fałszywie (Ob. niżej).
