Strona:PL Aleksandra Humboldta Podróże po Rossyi 01.djvu/102

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dało się z trzech różnych warstw: spodnia, blizko półtora cala długości, była grubo-włosa i pokręcona; na niej był pewien rodzaj szczeciny, dwanaście do ośmnastu cali długości, z włosów grubszych niżeli końskie; oprócz tego zwierzę to miało długą grzywę. Skóra była pół cala grubą, ciemno-szarego koloru, jak u słoniów, której kula zapewne przebićby nie mogła. Znaleziono około puda opadłego włosa, i można mieć wyobrażenie o ciężarze skóry, kiedy dziesięciu ludzi potrzeba było na przeniesienie jej do domu odległego na pół, godziny drogi, gdzie mieszkał Adams. Kość pacierzowa była dłuższą niżeli u słoniów, a szyja krótką. Według opowiadania Tunguzów, którzy najprzód znaleźli to zwierzę, zdawało się ono być dobrze wykarmione, tak, że brzuch dochodził do kolan: co zdaje się potwierdzać przypuszczenie, że zwierzę to mieszkało w wilgotnych i błotnistych miejscach. Adams kupił co uważał za jego zęby; ale ponieważ one dawno przedtem odjęte były, wątpić potrzeba, czy istotnie one należały do tego szkieletu.
Pokłady złotego piasku w okolicach Berezowska są pierwsze, które rozkopywać zaczęto na Uralu i dały powód do odkrycia wszystkich innych pokładów, które później na Uralu w tak wielkiej ilości znalezione były. W roku 1814 zaczęto pierwsze roboty w rozkopywanym dotąd pokładzie, zwanym Nagornoj, które z początku nie wielki przynosiły dochód; jednakże, w okresie czasu od 1814-1828, wydobyto z pokładów około Ekaterynburga 207⅓ pudów; przecięciowo więc rocznie 13⅘ pudów. Pokłady te więc w piętnastu leciech dostarczyły tyle złota, co kopalnie wewnątrz ziemi w czterdziestu trzech leciech, i średnia roczna produkcya z pokładów piasku przenosi więcej jak o trzecią część produkcyę kopalni. Dochód z pokładów piasku od roku 1828 większy jest od dochodu z kopalni tegoż roku prawie sześć razy, i przenosi produkeyę kopalni w czasie ich największego kwitnienia. Średnia ilość czystego złota w piasku była zresztą w owych piętnastu leciech tylko 1, 3 zołotnika w 100 pudach, wówczas, kiedy w kruszcu wynosiła 5,3 zołotników; ale za to koszta wydobycia wynosiły w roku 1828 za każdy zołotnik złota z płókalni 4 ruble 53¾ kop., wówczas, kiedy z kopalni tenże zołotnik kosztował 8 rubli 75⅝ kop. Ten stosunek stał się powodem, że pomimo wielkiego bogactwa kruszcu, rozkopywanie szyb berezowskich, od czasu odkrycia pokładów złotego piasku, znacznie zostało ograniczone, i większa część sił obróconą została na wydobywanie złota z pokładów.
Rzecz do prawdy podobna, że pokłady złotego piasku na Uralu były rozkopywane przez dawnych mieszkańców Uralu: gdyż nad jeziorem