Strona:PL Aleksandra Humboldta Podróże po Rossyi 01.djvu/010

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

uwagę hrabiego Kankryna, nie usprawiedliwione jeszcze były kilkonastoletniém doświadczeniem, przy nie wielkiéj ilości wypuszczonéj monety platynowéj i ogromu obszarze państwa; jednakże swobodne roztrząsanie téj ważnéj kwestyi gospodarstwa narodowego nie zmniejszyło zaszczytnego zaufania, jakie w nim pokładano. Skoro w korrespondencyi swojéj z ministrem napomknął Humboldt o chęci swojéj, gdy mu okoliczności dozwolą, zwiedzenia latem gór Uralskich, których, jak się domyślał, skład geognostyczny musiał mieć wiele podobieństwa z łańcuchem Andów Nowéj Grenady, uwiadomionym został (5 (17) grudnia 1827 r.) przez pana ministra skarbu o Najwyższym rozkazie Najjaśniejszego Cesarza Mikołaja względem dozwolenia mu takowéj podróży kosztem rządu, w największéj rozciągłości i z użyczeniem mu wszelkich do tego pomocy. Wiadomość ta obudziła w nim wrodzoną chęć podróżowania. Ale jakkolwiek uradowanym był, że będzie mógł znowu lądem zwiedzić tak znaczną przestrzeń kuli ziemskiéj, nie mógł jednak naówczas korzystać z podawanéj mu zręczności, lubo nie ograniczającéj w niczém jego swobodnego działania, gdyż chciał zimą 1828 r. skończyć prelekcye swoje o fizycznym opisie świata[1]. Prośba o odroczenie téj podróży została z łatwością wysłuchaną, i hrabia Kankryn uwiadomił go listem z d. 8 (20) marca 1828 r., że Jego Cesarska Mość własneręczném pismem dozwolił pozostawić to do jego własnego rozporządzenia, i jeżeli mu się będzie podobało, odbyć podróż w r. 1829 do gór Uralskich i Tobolska, oraz zabrać z sobą jako towarzyszów podróży uczonych przyjaciół jego, professorów Ehrenberga i G. Rose; a razem pozostawia woli jego odbyć następnego roku wycieczkę do góry Araratu i innych południowych rossyjskich prowincyj. Dla bezpieczeństwa i szybkości zamierzanéj podróży, pan minister skarbu z uprzedzającą troskliwością, przedsięwziął stosowne środki. Przysłane mu zimą 1829 r., na krótki czas przed jego wyjazdem z Berlina, Pro Memoria, zawierało w sobie oznaczenie ilości przygotowanych do podróży powozów, liczbę koni pocztowych, mających się dawać na każdéj stacyi (od 15 do 20), wzmiankę o pozostawieniu do wyboru wzięcia feldjegra czy kuryera, o wygodnych mieszkaniach, które wszędzie miały być przygotowane, o wojskowéj eskorcie, gdzie ta, po zbliżeniu się do granic, potrzebną się okaże i t. d. Bardzo znakomity urzędnik górniczy (ówczesny nadzorca kopalni, późniejszy intendent górniczy (Berghauptmann) Menże-

  1. Prelekcye te, które Humboldt miał w Berlinie od 3 listopada 1827 r. do 26 kwietnia 1828 r., tworzą pierwszy zarys jego Kosmosa.