Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/352

bne spięcie złote (Tab. 14.). Bardzo zastanawiająca także zapinka jedna przedstawia niby żółwia, którego skorupę okrywają misterne zwoje i ozdoby wężowe (Tab. 14.).
 Trzpień sprzążek, zawsze prawie jest gładki. D-r Kruse obfitość zebrał tego rodzaju zabytków, odznaczających się linją ogólną, pięknemi kształtami i ornamentacją, która je okrywa (Muzeum Mitawskie Kruse. Tab. 36. D.)
 Rysunki na nich wszystkie prawie, mają charakter właściwy trzeciéj epoce, i przedstawiają sploty wężów, potwory, żmije, któremi na ówczas medaliki, tarcze i wszelki sprzęt zdobiono. Linja spiralna, motyw najstarożytniejszy i najprostszy, przybiera w tym okresie postać urozmaiconą i ożywioną, i przeradza się w fantazyjne sploty, nie ginie wszakże i wszędzie się jeszcze przebija.
 Z niéj powstają sznury, plecionki, a nawet najzawilsze sploty, którym dodano głowy wężów i potworów. Godną jeszcze zacytowania jest sprzążka jedna z Widelsee w Kurlandji, odznaczająca się kształtem niepospolitym. Jest ona formy kulistéj, z szerokiego pasa zwiniętego płasko w koło złożona, po czterech rogach dodane zewnątrz koła kantowate wyskoki, nadają jéj postać wcale oryginalną. Powierzchnię płaską okrywają po trzy rzucane perły i paski, z drobniejszych perełek i punkcików złożone. (D-r Kruse. Tab. 47.).
 W Ukraińskich mogiłach mieliśmy prawo spodziewać sięw tym rodzaju, ciekawych zabytków sztuki greckiéj i greko-słowiańskiéj dotąd jednak nic zastanawiającego nie znaleziono. Odkryte w głębi Litwy spinki są dosyć proste. W Rzucie oka, rysuje hr. Tyszkiewicz, dwie zapinki bez trzpieni, zowiąc je ozdobą kobiecą, ale porównanie ich do Inflantskich, dowodzi, że to są proste sprzążki. — Jedna z nich (Tab. IX. 20.), nieco ozdobniejsza, ma kształt niespojonego pierścienia, główkami zakończonego i trochę przy-