Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/343

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

czone, a dokoła zdobią je ćwieki gęsto na brzegach osadzone. — W Inflantach D-r Kruse mało znalazł szczątków podobnych, a nic bardzo ozdobnego.
Miecze, które Nestor, jako broń obosieczną Polan wspomina, często znajdują się po grobach; mówiliśmy już, że niektóre popielnice ostatniéj epoki, bywają obwijane zgiętemi mieczami. Joachim L. wnioskując ze słów Mateusza herbu Cholewa, pisze, że u Polaków miecze bojowe zwano Bojkami. Miecze Inflantskie, według postrzeżenia D-ra Kruse z kształtu są zupełnie do niemieckich podobne (naprzykład do mieczów na monetach Ericka Nordhumberland. Lelewel Hist. Numism. du Moyen-Age. II.. 30. P. XII. 9.). Zawieszano je na szyi, na pasie rycerskim z lewego boku; pas spinał się sprzączką ozdobną.
Szczególną uwagę zwraca rękojeść mieczów, jako część ich, na któréj mieściły się ozdoby najwytworniejsze. Rękojeści te proste, jednym lub dwóma gryfami w górze i w dole opatrzone, (oprócz tego gałką u wierzchu) mniéj lub więcéj wytwornie wyrabiane, bywały żelazne, bronzowe, srebrne, lub srebrzone, ze skówkami i główkami rozmaicie ukształtowanemi. Rękojeści bywały także z mniéj trwałego materjału, drzewa, rogu, kości, i wiele ich z tego powodu w ziemi zniszczało. Ż. Pauli, daje rysunki dwóch starożytnych nożów (XI. XII. — 12. 11.), których ujęcia mają kształt wcale oryginalny. W jednym z nich większym, górny gryf rozszerza się i spłaszcza dla osłony ręki a dolny składa z dwóch główek przyrosłych do żelezca i wygiętych ku niemu.
Z mieczów w Aszerade w Inflantach odkopanych, niema prawie dwóch podobnych.
Niektóre mają gałkę górną na troje rozdzielona, a brzeg jéj (podstawkę, gryf) kréskami ozdobiony; u innych zakończenie zamiast gałki, formuje płaski ukośno ścięty sześcian, dolny zaś gryf w łuk się zagina ku żeleźcom. Gałka górna jest większa i cięż-