Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/279

opuszczono główną laskę, pień, (fulcrum); zresztą są to też same znaki. Niektórzy pisarze mąją je za późniéjsze od run pospolitych, wymysł tajemniczy lub uproszczenie.
 Od jak dawna znano pismo na północy, rzeczą jest dotąd niedocieczoną; Tacyt w Germanji (19.) pisze, że ani mężczyzni, ani kobiéty pisma nie znały: literarum secreta viripariter ac foeminae ignorant — ale są liczne przeciwko temu twierdzeniu dowody. Adelung, Grimm, i inni tłumaczą to, że lud pospolity, że ogół tylko nie znał pisma, ale władzcy, kapłani, handlarze, znali je i używali go. Zresztą w Tacyta rocznikach (Annales. II. 88.), jest wzmianka o liście Adagestera, do Senatu rzymskiego, — indziéj znów o liście Marbod’a do Tiberjusza, (Annales. II. 63.).
 Radlof, wskazał z historyków greckich i rzymskich, inne dowody używania pisma na północy, których tu przywodzić nie widzim potrzeby. Tacyt w Germanji pisze: Quidam opinantur monumenta et tumulos quosdam, Graecis litteris inscriptos in confinio Germaniae, Rhetiaeque adhuc exstare. Niektórzy wykładają to znajdowaniem się kamieni runicznych, których głoski bardzo się do starogreckiego alfabetu zbliżają; Legis przytacza także z Juljusza Cezara (de bello Gallico I. 29.), że w obozie Helwetów znaleziono tablice z napisami greckiemi, (tabulae repertae sunt litteris graecis confectae). Wszystko to bardzo może stosować się do napisów i desek runicznych, a jak nam się zdaje, Tacytowa wzmianka Słowiańszczyzny się tycze.
 Alfabet gothycki Ulfilas’a z IV. wieku, zawiera w sobie oprócz elementów greko-łacińskich, cztéry głoski z run wzięte: O. U. Th. i V., co być może dowodem, że Ulfilas abecadło swe, z run pierwotnie wyrobił; po przyjęciu jego na północy, stare runy musiały wyjść z użycia i pozostały tylko na skraju północy.