Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/070

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

251. Stare Targowisko (Chwaliszewo. Przy ul. Wenecjańskiej). Plac stary. W wieku 19. służył jako targowisko zwierzęce, po przeniesieniu targów zwierzęcych na Targowicę przy Rzeźni w małym już tylko stopniu użytkowane. Zwało się dawniej „Świńskiem Targowiskiem“. W r. 1878 przezwane zostało „Zwierzęcem Targowiskiem“ („Viehmarkt“, czasem pisano „Alter Viehmarkt“, obok tego „Schweinemarkt“). Nazwę polską otrzymało 16. 6. 1919.
252. Ul. Starościńska (Nowe Miasto, pas poforteczny, zachód Od Wałów Leszczyńskiego do toru kolejowego). Powstała przy regulacji fortecy choć droga w tem miejscu istniała już w początkach 19. wieku. Otrzymała własną nazwę w r. 1911 „ul. Waldowa“ (Waldowstr.). Od 5. 1. 1920 zwie się „ul. Starościńską“ (od przyległego gmachu starostwa poznańskiego).
253. Stary Rynek. (Centrum Starego Miasta i miasta całego. Ulice dochodzące: Wielka, Woźna, Wodna, Jezuicka, Wrocławska, Szkolna, Nowa, Franciszkańska, Zamkowa, Rynkowa, Wroniecka i Żydowska. Uliczki wewnątrz Rynku: Ratuszowa, Wiankowa i Kurzanoga). Istnieje w niezmienionej zasadniczo postaci od założenia miasta po lewym brzegu Warty w r. 1253. Ułożenie typowe dla kolonizacji średniowiecznej: kwadratowy rynek, na nim mniejwięcej w centrum ratusz, przy ratuszu jatki i różne budki kupieckie i rzemieślnicze, w okół rynku kamienice patrycjuszów miejskich. Od każdego narożnika biegną dwie ulice, w środku każdej kwatery dalsza ulica, która dzieli każdą stronę Rynku na dwie grupy domów po 8 kamienic.
Stary Rynek zwał się Rynkiem przez wszystkie wieki dawniejsze. Dopiero w wieku 19. nazwano go dla odróżnienia od Nowego — Starym Rynkiem. Nazwę tę ustalono urzędowo w brzmieniu polskiem 16. 6. 1919.
254. Ul. Staszica. (Jeżyce, zachód. Od ul. Dąbrowskiego do ul. Szamarzewskiego). Przejęta w r. 1900 z gminą jeżycką. Nosiła za czasów niemieckich nazwę „ul. Moltkego“. Od 15. 11. 1919 zwie się „ul. Staszica“.

*) Stanisław Staszic urodził się 1755 r. w Pile (Wielkopolska), umarł 1826 r. Mieszkał w Warszawie. Znakomity statysta, polityk pierwszorzędny, badacz przyrody, mecenas nauk, wielki patrjota. W czasie sejmu czteroletniego, zajął opinję publiczną pismami politycznemi „Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego“ i „Przestrogi dla Polski“. W pismach tych z niesłychaną na owe czasy odwagą, Staszic, syn mieszczański, rozwinął program reform społecznych w duchu, jaki zapanował powszechnie dopiero w wieku 19. Za czasów Prus Południowych poświęcał się głównie pracy około Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, któremu pałac swój darował. Wielkie dobra Hrubieszów rozdzielił między chłopów. Za Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego piastował wysokie urzędy publiczne aż do godności ministra włącznie.