Strona:Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego.djvu/050

o żubrowe pasy. Pas taki, otrzymał był Herberstein od królowej Bony w darze. Tenże Herberstein (Rerum Moscovitarum commentarii, Basileae 1556) i Kromer (Polonia, w Kolonji 1577). podają, że ze skóry łba tura sporządzane pasy brzemiennym niewiastom wielkie robiły usługi, utrzymywano bowiem, że ułatwiają poród i nie dopuszczają narodzin potwornego płodu. Magioczne te własności przypisywano na Litwie żubrom.
 Jędrzej Święcicki w książce Topographia sive Masoviae descriptio, Varsoviae 1624. mówi o turzym wichrze, t. j. środkowej kosmatej części ciała, wydartej turowi żyjącemu podonczas w puszczy Jaktorowskiej, do celów leczniczych. „Kawałek tego wichru, posiadany przez kobiety brzemienne, zapobiega poronieniu i łatwy sprawia poród — tęż własność posiadają pasy wyprawiane ze skóry turów nieżywych“. Gdy tury w Polsce wyginęły, w tych samych celach używano skóry łosia, przypisując im te same mistyczne własności.
 Niemki brzemienne zawieszały na szyji niedźwiedzie pazury, aby zdrowo rodziły. (Jac. Rueff von Empfangnissen Zurich 1554). Cyganki ciężarne w Transsylwanji noszą na piersi pazury niedźwiedzie, aby wydały na świat zdrowe i silne dzieci. (H. Wlislocki. Über den Zauber mit menschlichen Körperteilen bei den transsilvanischen Zigeunern. Ethnologische Mitteilungen aus Ungarn. Budapest 1887. I. 276).
 U ludów południowych Europy poród odbywał się w ten sposób: Mąż owijał swoim pasem biodra żony mówiąc: „Założyłem pas i rozpuszczę go“, poczem zdejmował go. Podobny zwyczaj stosowany jest w Grecji, Serbji i Bawarji.
 Starożytni Rzymianie dla szybszego wydzielania placenty posługiwali się pasem z jeleniej skóry, którym babka obwiązywała ciało rodzącej. W celu ułatwienia porodu Samojedki spowiadają się małżonkowie wzajemnie z cudzołostwa, a za każdym grzechem zawiązuje się węzeł, po porównaniu ilości węzełków obu małżonków, odcina się sznur z pozostałymi węzełkami i obwiązuje nim biodra położnicy, a niebawem następuje rozwiązanie.
 Aby poród miał szczęśliwy przebieg, opasują u nas włościankę rodzącą paskiem św. Franciszka, w Żarowie owijają brzuch „pasem, używanym przez księdza podczas mszy“. Według kodeksu florjańskiego z XIV. w, służył do tego celu sznur z obrazkiem św. Syksta, którym opasywano biodra kobiety w porodzie. Zwyczaju tego używano do XVII. wieku. „Ustawy wolnego synodu klechów podgórskich“ z 1607 r. stanowią, że nie godzi się dawać stuły do opasywania brzemiennym.