należących do rzędu zwierząt ssących, jak szczurów, nawet świni domowej, wreszcie i od okoliczności, sprzyjających samemu gniciu. Różna szybkość niszczenia zwłok w tych stósunkach nie dozwala nader często na oznaczenie czasu, jaki od chwili śmierci mógł upłynąć a śmiało można odnieść do tych oznaczeń zdanie Orfili[1], iż zadanie to przechodzi często ludzkie siły.
O ile zwłoki leżące na powietrzu są wystawione na współdziałanie rozmaitych czynników, o tyle mniej są one narażone, jeźli spoczywają w ziemi lub wodzie. Ale czy to zwłoki w ziemi, czy w wodzie będą spoczywały, zawsze muszą one stać się pastwą różnych pasożytów. Długo utrzymywało się mniemanie, dotąd jeszcze dzielone przez ogół, że czerwie toczące ciała nasze po śmierci powstają same przez się z materyi rozkładającej się, jak w ogóle przekonanie to, które Arystoteles stósował nawet do owadów (generatio aequivoca sive spontanea) uległo dopiero zaprzeczeniu przez słowa genialne Harveya omne vivum e vivo. Dopiero przyrodnik doby obecnej Redi[2] wykazał, że czerwie owych travailleurs de la mort powstają z jaj złożonych na zwłokach przez różne gatunki owadów. Szybkość mnożenia się tych pasorzytów jest zdumiewającą; i tak n. p. wynika z badań Fumouzego, że pasożyt pożerający tłuszcz w zwłokach a należący do rzędu roztoczów (acarina), tak zwany tyroglyphus longior i jemu pokrewny, t. zw. mykophagus składa w 10—15 dni po wyłonieniu się z jaja 15 jaj a szóste pokolenie jego wylęgające się po 90 dniach, liczy milion samic a pół miliona samców[3].
Jeźli zatem płodność tych pasorzytów jest tak potężna, to nie można poczytać Linneuszowi za przesadę zdanie, iż trzy muchy wystarczają, aby pożreć zarówno zwłoki konia, jak lwa.
Wszystkich badaczy fauny trupiej uderzyła systematyczna kolejność co do czasu, w którym pojawiały się rozmaite pasorzyty. Badania, zmierzające do wyjaśnienia przy-
