w strumyku, a mróz, który w nocy ścina lodem fale, pozwala się zachować zwłokom dziecka w bryle lodowej jako dowodowi zbrodni, spełnionej w wyjątkowych warunkach.
Czyny matek, podobne do opisanych, choć nie mogą już korzystać z łagodnego przepisu, określającego istotę zbrodni dzieciobójstwa, są przecież czynami rozpaczy, popełnione pod naciskiem »brzemienia socyalnego« i to odejmuje im piętno potworności, budząc współczucie dla nieszczęśliwej matki, która go przed czynem niestety znaleźć nie mogła.
Potwornymi stają się czyny matek, które nie z obłędu, afektu lub z rozpaczy, lecz na zimno, z egoizmu t. j. z niechęci łożenia trudów i kosztów na wychowanie swych dzieci, pozbawiają je życia przez znęcanie się nad nimi. Czyny te są niestety częste i częściej jest matka, niż ojciec, ich sprawcą. Wedle Ellisa, przypada we Włoszech na 100 ojców zabójców, 477 matek zabójczyń swych dzieci. Angielskie zaś towarzystwo opieki nad dziećmi doniosło w r. 1891 władzom sądowym o 347 ojcach, a 356 matkach, znęcających się nad własnemi dziećmi. Zarazem zaznacza Ellis, że i w razach znęcania się ojców nad dziećmi, bywa matka tą, która ich do tego nakłania. Wreszcie bywa znęcanie się matek nad dziećmi okrutniejsze niż ojców. Jeżeli się tedy zważy te wysokie liczby statystyczne przypadków nieludzkiego obchodzenia się rodziców, a przedewszystkiem matek z własnemi dziećmi, nadto liczne przypadki śmierci niemowląt, oddanych przez matki w ręce »fabrykantek aniołków«, to można śmiało za Kraussem[1] przyjąć, że »miłość do własnego potomstwa musi posiadać w ludzkości płytkie korzenie, skoro egoizm tak łatwo i często ją tłumi«. Ponieważ zaś egoizm, jak słusznie zaznacza Krauss, wzmaga się z wiekiem człowieka, przeto częstsze są morderstwa, popełnione przez rodziców na dzieciach, niż ojcobójstwa i matkobójstwa.
Uderzająco częste są znęcania się i morderstwa, popełniane przez rodziców, a zwłaszcza przez matki, na dzie-
- ↑ Psychologie des Verbrechens. Tübingen 1884.
