Strona:J. Łepkowski, J. Jerzmanowski - Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849.djvu/28

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

twierdzoną w r. 1644, jak przywiléj oryginalny świadczy. Według téj dotacyi, utrzymuje się klasztor do dziś dnia z funduszem na dwunastu zakonników.
Podanie mówi, iż klasztor wraz z kościołem pożar kilka razy dotykał; ostatni raz w r. 1774. W następnym jednak zaraz roku, Onufry Grzymisławski naówczas opat, wspólnym funduszem odnowił go i do dawnego stanu przywiódł.
Ostatnim opatem tego klasztoru był wspomniony Grzymisławski[1], który po wprowadzeniu stanów Galicyi, na sejmie we Lwowie jako magnat Galicyi i Lodomeryi, po biskupach następne zajmował miejsce[2]. Umarł 1794 r., a z jego śmiercią dobra opackie przez b. starostę sandeckiego Tschirsch v. Siegstätten na rzecz C. K. skarbu zajęte[3] zostały, klasztor zaś szczyrzycki pod dozór zakonny opata jędrzejowskiego oddany.
Zabrane dobra opackie przez publiczną sprzedaż przeszły w ręce prywatnych, a większa część, klasztorowi przyległa, dostała się w r. 1806 przez zamianę żup solnych do spadkobierców rodziny hr. Dzieduszyckich[4]. Po odpadnięciu Galicyi zachodniéj w r. 1809, przeszedł klasztor Cystersów, jedyny w całéj Galicyi, pod władzę biskupów tarnowskich.
Klasztor w Szczyrzycu oprócz kościoła, zabudowań klasztornych i gospodarskich, jako téż ogrodu, nic więcéj nie posiada w miejscu swego istnienia. Nabywcy dóbr opackich osiągnęli zarazem prawo do mieszkania opata, i odtąd bezprzykładnym sposobem, zakonnicy wspólnie z dziedzicem w klasztorze mieścić się muszą.
Wspomniana tylekroć własność klasztoru: Dobroniów, Markuszowa, Janowice, Raciborzany, Gruszów z Goduszą i Porąbką, stanowią państwo Janowice, a przeorom służą prawa i ciężary dziedziców.

Według pierwotnych urządzeń klasztoru, księża byli wolni od pełnienia obowiązków, do probostw zwykle przywiązanych. Wsie w okolicy klasztoru położone, jakoto: Mstów, Lassowice,

  1. Jedyną pamiątką po opatach tutejszych jest portret Grzymisławskiego, zdobiący mieszkanie dzisiejszego przeora.
  2. Kuropatnicki w Geografii Gal. i Lodom. Przemyśl., 1786.
  3. Archiwum opackie zabrane i do Lwowa przewiezione; dziś téż żadnego w klasztorze nie można znaléźć pisemnego śladu do życia tutejszych opatów: nawet nazwiska ich są dziś zakonnikom obce.
  4. Posiadał następnie te dobra Kajetan Sierakowski kaszt. król. polsk.; ze śmiercią jego i małżonki z domu hr. Dzieduszyckiéj, dostały się spadkiem Eugeniuszowi hr. Dzieduszyckiemu, znanemu z cnót obywatelskich.