Strona:Henryk Sienkiewicz - Publicystyka tom V.djvu/443

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

nały a może i przewyższyły sumę pożyczoną przez Bonę — kapitał jednak dotychczas nie został spłacony i zapewne nie zostanie nigdy...

18.

Dla Zagrzebia. Jest to zbiorowe wydawnictwo obejmujące ulotne utwory literatów galicyjskich. Dochód z wydawnictwa przeznaczony jest dla Zagrzebian. Cel to piękny i solidarność dobrze zrozumiana, w spisie zatem nazwisk, które wzięły udział w wydawnictwie, nie brak prawie ani jednego. W treści znajdujemy bądź utwory beletrystyczne, bądź krótkie rozprawki i artykuły z zakresu nauki. Spośród prac pragnących pogodzić charakter naukowy z beletrystycznym wyróżnia się oryginalnością Legenda filozoficzna Juliana Ochorowicza pt. Istota bytu. Młody bramin w poszukiwaniu istoty bytu podróżuje przez wszystkie kraje i wieki. Pyta się o „ideę bezwzględną“ w Indiach, w Grecji, następnie u mędrców średniowiecznych, aż wreszcie zachodzi w nowsze czasy, do nowszych filozofów. Ale gdy ci nauczają go, czem jest istota bytu, nieszczęśliwy Zajnavalkya poznaje, że tyle wiedziano już i w Indiach przed trzema tysiącami lat.
Zrozpaczony, udał się do świątyni wiedzy ścisłej, ale tam na pytanie odpowiedziano mu jednem słowem: „Nie wiemy“. Usłyszawszy to, bramin padł martwy, a na grobie jego napisano: „Tu leży duch metafizyka“. — Z innych prac zasługuje na bliższą uwagę Żyd wieczny i dziennikarstwo Kazi-