Strona:Franciszek Stefczyk - O spółkach oszczędności i pożyczek.pdf/49

 Biorąc udział w Zarządzie, Radzie nadzorczej i Walnych Zebraniach Spółki, zapoznaje się ludność z jej czynnościami i uczy się załatwiania różnych spraw Spółki, prowadzenia jej rachunków, wykonywania szkontra kasowego i t. p. Tym sposobem szerzą się wśród ludności włościańskiej pożyteczne wiadomości praktyczne i podnosi się jej inteligencya. Ta praca w Spółce, związana z osobistą odpowiedzialnością, nietylko za czynności, ale i za powodzenie, jest wyborną szkołą obywatelskiego i publicznego życia, w niej przyzwyczaja się włościanin sprawy ludzkie i publiczne oceniać gruntownie i opierać na ścisłym rachunku; w niej czyszczą się i dojrzewają charaktery i objawia się rzeczywista wartość ludzi. Spółki oszczędności i pożyczek są przeto powołane w najużyteczniejszy sposób zatrudniać rozbudzone siły i chęci ludności włościańskiej.
 Równocześnie zaś to samo uczestnictwo w Zarządzie Spółki, w wykonywaniu nad nią nadzoru i w trosce o jej losy i postępowanie, przekonywa ludność naocznie i jak gdyby namacalnie, że inteligencya i wyższe wykształcenie są rzeczą dobrą i że w dzisiejszych czasach bez ich pomocy nie można się obejść, lecz przeciwnie trzeba się starać o to, aby je w odpowiedni sposób zużytkować, pozyskać, i zatrudnić w pracy nad zdobyciem ludności włościańskiej lepszej doli i korzystniejszego stanowiska.
 To są tylko przykłady i wskazówki, w jaki sposób Spółka może w niektórych kierunkach wywrzeć dodatni wpływ moralny na ludność swojego okręgu. Ale głównem źródłem tej siły i tego wpływu moralnego jest właściwy Spółkom Raiffeisena duch chrześcijańskiej miłości bliźniego, której wyrazem i czynnem zastosowaniem w praktycznem życiu ma być właśnie działalność Spółki. Z tego ducha wynikły pierwsze Spółki, założone przez Raiffeisena, który potem usilnie starał się, jak długo żył, szczepić tego ducha w wszystkich późniejszych Spółkach, gdyż uważał go za najważniejszy warunek ich powodzenia i za najdonioślejszy cel ich działania. I rzeczywiście duch ten żyje i krzewi się w Spółkach oszczędności i pożyczek swoją własną a wielką siłą wszędzie, gdziekolwiek te Spółki powstają. Dzięki temu szerzy się przez Spółki oszczędności i pożyczek pomiędzy ludnością włościańską lepsze rozumienie rzeczy i rozpowszechniają się lepsze zwyczaje w zakresie pracy gospodarczej i zarobkowej (ekonomicznej).