Strona:Franciszek Stefczyk - O spółkach oszczędności i pożyczek.pdf/25

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

kapitał przedewszystkiem w ziemi i w inwentarzu. Dlatego kredyt dla rolnika nie może być tak krótkoterminowym, jak dla kupca; kredyt zaś wekslowy jest właśnie krótko-terminowym (3-ch miesięcznym) i dopuszcza co najwyżej kwartalne raty, gdy tymczasem rolnik zwyczajnie raz tylko w roku ma znaczniejszy dochód ze swego gospodarstwa. Rolnik w prowadzeniu swego gospodarstwa jest daleko więcej, niż kupiec lub przemysłowiec zależnym od zmiennych wpływów przyrody, które przyspieszają lub opóźniają, zwiększają lub zmniejszą albo nawet często zupełnie niszczą jego plony. Tymczasem kredyt wekslowy wymaga najściślejszej akuratności w terminach spłaty i nie ogląda się na trudności i zawody, z jakiemi dłużnik ma do czynienia, lecz w razie uchybienia w terminie zapłaty naraża dłużnika na koszta, straty i niebezpieczeństwa. Kto z wekslami ma do czynienia, powinien dokładnie znać przepisy odnoszące się do weksli a tego trudno żądać od ludności rolniczej, która w praktyce swego codziennego życia nie ma z wekslami do czynienia, tak jak kupiec albo przemysłowiec. To też doświadczenie przekonało dowodnie, że używanie weksli jest dla ludności włościańskiej zwyczajnie szkodliwe, zgubne.
Dlatego w Spółkach Raiffeisenowskich wykluczony weksel jest bardzo dogodnie zastąpiony zwyczajnym skryptem dłużnym, które zeznaje dłużnik i jego ręczyciele w obecności dwóch świadków. Najczęściej bowiem udziela się pożyczek zabezpieczonych przez porękę co najmniej 2-ch ręczycieli solidarnych, którzy zarówno z dłużnikiem odpowiadają za wszystkie przyjęte w skrypcie zobowiązania.

7. Niepodzielny majątek Spółki.

Każda Spółka ma obowiązek troszczyć się o utworzenie i stopniowy wzrost własnego majątku czyli funduszu rezerwowego. Majątek ten jest niepodzielny i w żadnym razie, nawet gdyby się Spółka rozwiązała, nie może być między członków rozdzielonym.
Zawiązek funduszu rezerwowego powstaje już przy założeniu Spółki; każdy bowiem członek wstępując do Spółki płaci jednorazowo pewną kwotę (np. 1 koronę) na fundusz rezerwowy. Następnie zaś rośnie fundusz rezerwowy przez opłaty wstępne nowych członków, przez własne odsetki, jakie mu narastają i przez roczne zyski Spółki, których nie wolno obracać na co innego, jak tylko na niewysoką dywidendę od udziałów i na fundusz rezerwowy Spółki. Tam,